fbpx
Wikipedia

Quichua santiagueño

El quichua santiagueño, o simplemente "quichua", es una subvariedad del quechua sureño hablada en la provincia de Santiago del Estero y el sureste de la provincia de Salta (Argentina). En Santiago del Estero, se extiende solo por los departamentos de Figueroa, Robles, Sarmiento, San Martín, Silipica, Loreto, Atamisqui, Avellaneda, Salavina, Quebrachos, Mitre, Aguirre y parte de los departamentos de Moreno, Brigadier Juan Felipe Ibarra y General Taboada a lo largo del río Salado del Norte. La lengua también la conocen en el área metropolitana de Buenos Aires cerca de sesenta mil personas emigradas.[1]

Quichua santiagueño
KICHWA SIMI, KICHWA RUNASIMI
Hablado en  Argentina
Región Provincia de Santiago del Estero, Provincia de Salta
Hablantes 170,000
Familia Quechua
Quechua II
Escritura Alfabeto latino, Alfabeto quechua
Estatus oficial
Oficial en
(cooficial con otra(s) lengua(s) en Santiago del Estero, Provincia de Salta)
Códigos
ISO 639-3 qus

Extensión aproximada del quichua santiagueño.
Esta lengua tiene su propia Wikipedia. Puedes visitarla y contribuir en Wikipedia en Quechua sureño.

Es distinto del quechua sudboliviano, pero con una similitud lexical del 81% con este. Existe una cátedra para su estudio y conservación en la Universidad Nacional de Santiago del Estero.

Tiempos verbales

Tiempo presente
Pronombre Raíz Desinencia
Ñuqa muna ni
Qam muna nki
Pay muna n
Ñuqanchis muna nchis
Ñuqayku muna yku
Qamkuna muna nkichis
Paykuna muna nku
Tiempo pasado
Pronombre Raíz Suf. "ra" Desinencia
Ñuqa muna ra ni
Qam muna ra nki
Pay muna ra n
Ñuqanchis muna ra nchis
Ñuqayku muna ra yku
Qamkuna muna ra nkichis
Paykuna muna ra nku
Tiempo futuro
Pronombra Raíz Desinencia
Ñuqa muna saq
Qam muna nki
Pay muna nqa
Ñuqanchis muna sunchis
Ñuqayku muna saqku
Qamkuna muna nkichis
Paykuna muna nqanku

Números

Numeración
Número Quichua
1 Suk
2 Iskay
3 Kimsa
4 Taa
5 Pichqa
6 Suqta
7 Qanchis
8 Pusaq
9 Isqun
10 Chunka
100 Pachaq
1.000 Waranqa
1.000.000 Hunu

Referencias

  1. «Argentina - Status» (en inglés). Ethnologue. Consultado el 7 de agosto de 2019. 

Enlaces externos

  • Diccionario quichua-castellano-quichua
  • Raíces lingüísticas del Quichua de Santiago del Estero, artículo por Willem Adelaar
  • Asociación de Investigadores en Lengua Quechua
  • Alero Quichua Santiagueño
  • Don Quijotep Sancho Panzaan nisqasninkuna quichuapi Argentinamanta - Sentencias de don Quijote y Sancho Panza en quichua santiagueño argentino, Javier Merás ed, Buenos Aires, 2011
  •   Datos: Q35168

quichua, santiagueño, quichua, santiagueño, simplemente, quichua, subvariedad, quechua, sureño, hablada, provincia, santiago, estero, sureste, provincia, salta, argentina, santiago, estero, extiende, solo, departamentos, figueroa, robles, sarmiento, martín, si. El quichua santiagueno o simplemente quichua es una subvariedad del quechua sureno hablada en la provincia de Santiago del Estero y el sureste de la provincia de Salta Argentina En Santiago del Estero se extiende solo por los departamentos de Figueroa Robles Sarmiento San Martin Silipica Loreto Atamisqui Avellaneda Salavina Quebrachos Mitre Aguirre y parte de los departamentos de Moreno Brigadier Juan Felipe Ibarra y General Taboada a lo largo del rio Salado del Norte La lengua tambien la conocen en el area metropolitana de Buenos Aires cerca de sesenta mil personas emigradas 1 Quichua santiaguenoKICHWA SIMI KICHWA RUNASIMIHablado en ArgentinaRegionProvincia de Santiago del Estero Provincia de SaltaHablantes170 000FamiliaQuechuaQuechua IIEscrituraAlfabeto latino Alfabeto quechuaEstatus oficialOficial en cooficial con otra s lengua s en Santiago del Estero Provincia de Salta CodigosISO 639 3qusExtension aproximada del quichua santiagueno editar datos en Wikidata Esta lengua tiene su propia Wikipedia Puedes visitarla y contribuir en Wikipedia en Quechua sureno Es distinto del quechua sudboliviano pero con una similitud lexical del 81 con este Existe una catedra para su estudio y conservacion en la Universidad Nacional de Santiago del Estero Indice 1 Tiempos verbales 2 Numeros 3 Referencias 4 Enlaces externosTiempos verbales EditarTiempo presente Pronombre Raiz DesinenciaNuqa muna niQam muna nkiPay muna nNuqanchis muna nchisNuqayku muna ykuQamkuna muna nkichisPaykuna muna nkuTiempo pasado Pronombre Raiz Suf ra DesinenciaNuqa muna ra niQam muna ra nkiPay muna ra nNuqanchis muna ra nchisNuqayku muna ra ykuQamkuna muna ra nkichisPaykuna muna ra nkuTiempo futuro Pronombra Raiz DesinenciaNuqa muna saqQam muna nkiPay muna nqaNuqanchis muna sunchisNuqayku muna saqkuQamkuna muna nkichisPaykuna muna nqankuNumeros EditarNumeracion Numero Quichua1 Suk2 Iskay3 Kimsa4 Taa5 Pichqa6 Suqta7 Qanchis8 Pusaq9 Isqun10 Chunka100 Pachaq1 000 Waranqa1 000 000 HunuReferencias Editar Argentina Status en ingles Ethnologue Consultado el 7 de agosto de 2019 Enlaces externos EditarDiccionario quichua castellano quichua Raices linguisticas del Quichua de Santiago del Estero articulo por Willem Adelaar El Quichua de Santiago del Estero Asociacion de Investigadores en Lengua Quechua Alero Quichua Santiagueno Don Quijotep Sancho Panzaan nisqasninkuna quichuapi Argentinamanta Sentencias de don Quijote y Sancho Panza en quichua santiagueno argentino Javier Meras ed Buenos Aires 2011 Datos Q35168 Obtenido de https es wikipedia org w index php title Quichua santiagueno amp oldid 146068651, wikipedia, wiki, leyendo, leer, libro, biblioteca,

español

, española, descargar, gratis, descargar gratis, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, imagen, música, canción, película, libro, juego, juegos