Idioma umbro
El idioma umbro o umbrio era una lengua itálica, perteneciente al grupo de las lenguas osco-umbras. Fue hablada antiguamente por los umbros, un pueblo que habitaba la región italiana ubicada en la orilla occidental del Tíber, en la parte centro-septentrional de la península itálica.
Umbro | ||
---|---|---|
Hablado en | Antigua Italia | |
Región | Centro-septentrional de la península itálica. | |
Hablantes | Lengua muerta | |
Familia | Indoeuropeo Itálico Osco-Umbro Umbro | |
Escritura | Alfabeto umbro y latino | |
Códigos | ||
ISO 639-3 | xum | |
Lenguas de la antigua Italia en la Edad del Hierro con la distribución del umbro. | ||
Actualmente, el término «umbro» es utilizado para referirse a un dialecto regional del grupo italiano central hablado en la actual región de Umbría, que geográficamente ocupa solo una porción de la Antigua Umbría. Este dialecto actual es muy diferente al idioma umbro.
Alfabeto
El umbro se escribió en dos alfabetos. El más antiguo, es el alfabeto umbro, al igual que otras escrituras en las lenguas itálicas antiguas, se deriva del alfabeto etrusco y se escribe de derecha a izquierda. Las inscripciones más recientes estaban escritas en alfabeto latino. Los textos a veces se distinguen en umbro antiguo y umbro moderno. Las diferencias son principalmente de pronunciación y ortográficas.
Descripción lingüística
Fonología
El inventario consonántico del umbro viene dado por:[1]
labial | alveolar | palato- alveolar | retrofleja | velar | lab.-vel. | glotal | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Oclusiva sorda | p | t | k | ||||
Oclusiva sonora | b | d | g | ||||
Fricativa | f | s | š | ʐ | h | ||
Nasal | m | n | |||||
Sonante | (w) | r, l | j | w |
El inventario vocálico reconstruido constaría de los siguientes elementos:
Comparación con otras lenguas itálicas
- PIE *tn pasa al latín como nn y a kn en umbro: *h2et-no > proto-itálico *atno > latín annus = umbro acnu 'año'.
- PIE *bht > *pt se conserva en latín y resulta aspirado en umbro: *skreibh-to: latín scriptus / osco scriftas / umbro screhto, *nebh-tu-nos > proto-itálico *nebtun(o)s > latín neptunus = umbro nehtuf.
- PIE *h2eg-i-to: latín agito / osco aktud < *ag'to / umbro aitu < *aktud
- Rotacismo de la -d- intervocálica: latín pedis / umbro persi 'pie', latín sedēs / umbro serse 'sede', latín calidus / umbro calersu 'cálido', latín capidis / umbro capirse 'bol de sacrificio'.
- Como en latín y a diferencia del osco rotacismo de la siblante intervocálica: gen. pl. latín -arum, osco -azum, umbro -arum. Latín y umbro flora / osco fluusa.
- Monoptongación de todos los diptongos en cualquier posición: PIE *preh2i > proto-itálico *prai > latín prae = osco prai = umbro pre.
- Palatalización de -k- ante -e-, -i- como s: PIE *kert-s-nh2i > proto-itálico *kertsna > latín cena = osco cersna = umbro sesna, = > latín tacitus, umbro = tases
Comparación con el latín
1. Vocales
- ă, que en posición final se transforma en [ɔ]
- ĕ, se transforma en [i] (ej. pere se convierte en piri)
- i, se transforma en [i] (ej: en umbro etu; en latín ito)
- i, se transforma en [ĕ] (ej: en umbro farsio; en latín farrea)
- u, pasa a [ō], [o], [u] (ej: en umbro estu; en latín esto)
- ɛ, pasa a [ae] (ej: en umbro kvestur, en latín quaestor)
- e, la e larga se transforma en [o] (ej: en umbro pople, en latín populo)
- o y u, equivalen al diptongo [au] (ej: en umbro toru, en latín taurus, en umbro uhtur, en latín auctor)
Otra diferencia es que el umbro cierra [o], prefiriendo el sonido [u] y la existencia de palabras más cortas, por ejemplo en umbro ustentu, en latín ostendito.
2. Consonantes
- r, se pierde al final de palabra
- ř, el sonido [rs] se transforma en [l] en medio de palabra (ej: en umbro fameřiās, en latín familias)
- f, pasa a [ns] (ej: en umbro mefa, en latín mensam)
- n, pasa a [ndi] (ej: en umbro antentu, en latín intendito)
- ht, pasa a [ct] (ej: en umbro frehtu, en latín frictum)
Comparación léxica
Transliteralización |
---|
Agre emps et termenats ohteritate Vistinie Ner Barber maronatei est Vois Ner. T. Propartie, T. Volsiener sacre stahu. |
Ager emptus et terminatus auctoritate Vistini Neri Barbi marito est Vois Neri. T. Propertii, T. Volsieni sacrum sto. (Latín) |
El agro comparado y terminado, la autoridad Vistini Neri Barbi es el marido de Vois Neri. T. Propertii, T. Volsieni sagrados serán. (Español) |
Una lista de palabras umbras comparadas con el latín que reflejan su evolución desde el protoitálico.
Español | Protoitálico | Latín | Umbro[2][3] |
---|---|---|---|
actuar | ago | agere | agu |
otro | alter | alter | etre |
blanco | albos | albus | alfu |
año | atnos | annus | acnu |
ave | awis | avis | aves |
o | awte | aut | ote |
vaca | gwos | bos | buf |
bueno | duenos | bonus | funer |
cabra | kapra | capra | cabru |
cena | kertsna | cena | sesna |
bol | kapizdis | capidis | capirse |
cálido | kalezdos | calidus | calersu |
cachorro | katelos | catulus | catel |
con | kom | cum | cum |
curado | koiratom | curatum | curatu |
regalo, don | donom | donum | dunum |
yo | ego | ego | eho |
emitir | emantor | emantur | emantur |
y | ete | et | et |
es | este | est | est |
tener, haber | xabeo | habere | habeu |
hombre | xemonos | hominis | homonus |
debajo | xundra | infra | hondra |
hacer | fakio | facere | faciu |
trigo | far | far | far |
hijo | feilios | filius | fel |
perdón | fertod | ferto | fertu |
flora | flosa | flora | flora |
hermano | frater | frater | frater |
mercado | fworom | forum | furu |
entre | enter | inter | anter |
entender | entenditod | intendito | antentu |
el | ise | is | ere |
mano | manui | manu | manuve |
molido | meletom | molitum | maletu |
me | mego | me | mehe |
nombre | noməm | nomen | nome |
ni | nekwe | neque | neip |
negro | nigrom | nigrum | niru |
silencio | takos | tacitus | tases |
nuevo | nowos | novus | nuvis |
exponer | ostenditod | ostendito | ustentu |
cuando | kwando | quando | pune |
y | kwe | que | pei |
que | kwoi | qui | poi |
qué | kwid | quid | pire |
quien | kwis | quis | pisi |
porque | kwod | quod | pure |
cuanto | kwantam | quantam | panta |
casi | kwasei | quasi | pusei |
paz | pakis | pacis | pacer |
pie | pezdis | pedis | persi |
pecado | pekketom | peccatum | pesetom |
después | poste | post | posti |
antes | prai | prae | pre |
primo | premom | primum | promom |
rojo | rudos | rubus | rofu |
salvo | salwos | salvus | saluo |
sal | sal | sal | salu |
sede | seded | sedes | sersi |
sí | swei | si | sve |
escrito | skreiptos | scriptus | screhto |
sobre | supra | supra | subra |
calma | staeo | sto | stahu |
terminar | termenatos | terminatus | termenats |
tanto | etantos | tantus | etantus |
a través | trants | trans | traf |
toro | tauros | taurus | turuf |
montaña | okris | ocris | ocre |
venir | gwenis | venis | benus |
verdad, veras | gweros | verus | berus |
camino, vía | wijas | via | vea |
vino | winos | vinus | vinu |
Tablas eugubinas
El umbro es conocido principalmente por un conjunto de inscripciones, las llamadas tablas eugubinas (en latín Tabulæ Iguvinæ por Iguvium, la actual Gubbio), una especie de reglamento de una cofradía sacerdotal, del que se conservan siete tablas de las nueve que se encontraron, escritas en parte en un alfabeto nativo derivado del etrusco (datables hacia el 200 a. C.) y en parte en alfabeto latino (fechables probablemente hacia el I a. C.). Las tablas contienen inscripciones religiosas que conmemoran los actos, deberes y ritos de los hermanos Atiedis, un grupo de 12 sacerdotes de los dioses umbros, con importantes funciones municipales en la comunidad Eugubina. Las tablas contienen alrededor de 5000 palabras.
También se encontraron otras inscripciones breves en otras partes de Umbría.
Siete ejemplos de inscripciones en las tablas eugubinas comparados con el latín y el español:[4][5][6][7]
Disposiciones del sacerdote
Umbro Latín Español Esuk frater Atiieřiur eitipes plenasier urnasier uhtretie Kastruçiie ařfertur pisi pumpe fust eikvasese Atiieřier ere ri esune kuraia prehabia piři uraku ri esuna si herte et pure esune sis sakreu perakneu opetu revestu puře teřte eru emantur herte et pihaklu pune tribřiçu fuiest akrutu revestu emantur herte. Ita fratres Atiedii decrevenunt plenaris urnariis auctura Castruccii affertor quis quinque erit in collegiis Atiedis is rei hostiae curet praehibeat quid ad illiam rem hostiam sit oportete et quod in sacrificio sint sacras sollemnes optato revisito quod datur earum emantur oportete et piaculorum quando ternio fiet ex agro revisito emantur oportete. Así decretaron los hermanos Atiedii en asambleas plenarias urnales, de la autoridad del llevado Castruccii, quien de los cinco sea en el colegio de los Atiedis, la víctima culpable, ofrezca la cura a aquellas víctimas culpables que requieren el sacrificio que sean sagradas solamente en lo optado, revisa lo dado a ellos que compren lo requerido cuando el crimen de los tres hechos se dio, revisa que el agro compre hasta lo requerido. Ařfertur poi pisi pumpe fust erek esunesku kom uepurus felsva ařputrati fratru Atiieřiu prehubia et ere senvor posti kastruvuf. Affertor qui quis quinque erit is sacris cum vepribus, holera, arbitrato fratrum Atiedorum praehibeat et is singulis post castra. El llevado de quien de los cinco, será el sagrado árbitro con verduras en zarzas, de los hermanos Atiedis y ofrezca el único posterior castillo. Frater Atiieřiur esa eitipes plenasier urnasier uhtretie Klauvier fel Atiieřie kumnahkle okre eilvasese Atiieřer upe apelust muneklu habia numer senvor posti kastruvuf et upe purtitu fust muneklu habia numer funir posti kastruvuf et upe subra spafu fust muneklu habia numer trupler posti kastruvuf et upe frater sersnatur furent ehvelku feia fratreker ote kuestor sve rehte kuratu. Fratres Atiedii ita decreverunt plenariis urnariis aucturitate Cluii filius Atiedi conventu Atiedio ocri collegis Atiedis ubi impenderit munusculum habeat nummis singulis post castra et ubi porrectum erit munusculum habeat nummis binis post castra et ubi supra erit munusculum habeat nummis ternis post castra et ubi fratres cenati erunt decretum faciat magister aut quaestor si recte curatum sit. Los hermanos Atiedis así decretaron en asambleas plenarias urnales, de la autoridad Cluii hijo de Atiedi en el convento Atiedi del monte, de los colegios Atiedis donde dedique un favor de monedas, tiene monedas únicas para el posterior castillo donde extendido sea un favor doble de monedas y donde sea sobre el favor de monedas tiene tres grupos de monedas para el posterior castillo y donde los hermanos hayan cenado hagan el decreto al magisterio o al cuestor si recta el curado. Sve mestru paru fratru Atiieřiu poi ullu benurent prununsiakurent kuratu rehte eřek prufe si. Si maior pars fratrum Atiedorum qui illo venerint pronuntiaverint curatum recte id probe sit. Si mayor partes a los hermanos Atiedis que ello vendrá a pronunciar el curado recto de la prueba. Sve mestru paru fratru Atiieřiu poi ullu benurent prununsiakurent kuratu rehte nei esom enuk fratru ehvelku feia frateker ote kuestor panta muta ařferture si. Si maior pars fratrum Atiedorum qui illo venerint pronuntiaverint curatum recte non esse tunc fratrum decretum faciat magister aut quaestor quanta multa allaturi sit. Si mayor partes a los hermanos Atiedis que ello vendrá a pronunciar el curado recto de no ser entonces, los hermanos hagan el decreto al magisterio o al cuestor, cuantó de mucho traeran. Panta muta fratru Atiieřiu mestru paru poi ullu benurent ařferture perpukurent lufiri etantu mutu ařferture si. Quantam multam fratrum Atiedorum maior pars qui illo venerint allaturi poposcerint libuerit tanta multa allaturi sit. Cuantos de los muchos hermanos Atiedis, la mayor parte de ellos vendran a pedir traer lo agradable tanto y mucho será traer.
Disposiciones fiscales para circunscripciones y cofradías
Umbro Latín Español Clauerniur dirsas herti fratrus Atiersir posti acnu farer funer opeter agre tlatie Piquier martier et sesna homonus duir puri far eiscurent ote Clauerni dirsans herti frater Atiersiur sehmenier dequrier pelmner sorser posti acnu uef cabriner uef toco pretrafahe postra et sesna Clavernni dent oportet fratribus Atiedii post anno farris boni optati agri latii Pieuii martii et cenam hominibus duobus quod far arcuerint aut Clavernni dent oportet fratres Atiedii seminarium decuriis pulmenti suilli post anno partes caprini partes tucca priores posteriores et cenam Los Clavernni den lo requerido a los hermanos Atiedii el posterior año, un buen trigo optado del agro latino Piquier y en marzo la cena de dos hombres que les impidieron trigo, den lo requerido a los hermanos Atiedii, el seminario, unas décimas porciones de cerdo y el año posterior partes cabrinas y partes de tuco, antes de la posterior cena ote Casilos dirsa herti fratrus Atiersir posti acnu farer funer opeter agre Casiler Piquier martier et sesna homonus duir puri far eiscurent ote Casilate dirsans herti frater Atiersiur sehmenier dequrier pelmner sorser posti acnu uef cabriner uef et sesna ote assif. aut Casilas det oportet fratribus Atiediis post anno farris boni optati agri Casilii Pieuii martii et cenam hominibus duobus quod far arcuerint aut Casilati dent oportet fratres Atiedii seminarium decuriis pulmenti suelli post anno caprini partes et cenam aut asses. o los Casilas den lo requerido a los hermanos Atiedii el posterior año, un buen trigo optado del agro Casilii Pieuii, en marzo la cena de los dos hombres que les impidieron trigo o los Casilati den lo requerido a los hermanos Atiedis, el seminario, unas décimas porciones de cerdo y el año posterior partes cabrinas para la cena o ases.
Provisiones y multa para el jefe de la hermandad
Umbro Latín Español Pisi pacupei fratrexs fratrus Atiersier fust erec sueso fratrecate portaia seuacne fratrom Atiersio desenduf pifi reper fratreca pars est erom ehiato punne iuengar tursiandu hertei uppei arfertur Atiersir poplom antersafust. Sve neip portust issoc pusei subra screhto est fratreci motar sins assif. Quis quandoque magister fratribus Atiediis erit is suo magisterio portet hostias fratrum Atiediorum duodecim, quas pro re magisteria par est esse emissas, quando iuvencae fugentur oportet, ubi affertor Atiedius populum lustraverit. Si neque portaverit ita, quasi supra scriptum est, magistro multae sint asses. Quien en todo caso será, el magisterio de los hermanos Atiedis, su magisterio portara ofrendas de los hermanos Atiedis, duodécimas, que para asuntos magisterio parte es ser emitido, cuando joven huye ordenado, donde los Atiedis traeran al pueblo purificado. Si ni portara así, casi sobre lo que es escrito, el magisterio será multado con ases.
El sacrificio de las reuniones de la década
Umbro Latín Español Semenies dekuries sim kabrum opetu dekvias fameřias pumpeřias Atiieřiate etre Atiieřiate Klaverniie etre Klaverniie Kureiate etre Kureiate Satanes etre Satane Peieřiate etre Peieřiate Talenate etre Talenate Museiate etre Museiate Iuieskane etre Iuieskanes Kaselate etre Kaselate tertie Kaselate Peraznanie deitu aømune Iuve patre fetu. Sementis decuriis suem caprum optato deviae familiae quinquies Atiedati alteri Atiedati Clavernis alteris Clavernis Cureiati alteri Cureiati Satanis alteris Satanis Ediati alteri Ediati Talenati alteri Talenati alteri Museiati alteri Museiati Scanis alteris Scanis Casilati alteri Casilati tertio Casilati Peraznis dicito admone Iovi patri facito. La sementera, un décimo de cerdo, cabra, optado inconstante en las familias de cinco tiempos: Los Atiedis, los otros Atiedis; los Clavernis, los otros Clavernis; Cureiati, los otros Cureiati: los Satanis, los otros Satanis; los Ediati, los otros Ediati; los Talenati, los otros Talenati; los Museiati, los otros Museiati; los Scanis, los otros Scanis; los otros Casilati, los tercer Casilati; los Peraznani: digan al padre Júpiter amonesta el hecho. Si perakne sevakne opetu eveietu sevakne naratu arviu ustentu eu naratu puze façefele sevakne heri puni heri vinu fetu. Suem sollemnem hostiam optato voveto sollemnem narrato arvo ostendito ea narrato quasi sacrificabile sollemnem vel panis vel facito. El cerdo solamente una ofrenda optada, promete solamente narrar el cultivo ostentadolo, ese narrado casi sacrificable, solamente vino o pan. Vaputu saçi ampetu kabru perakne sevakne opetu eveietu naratu çive ampetu fesnere purtuetu ife fertu tafle e pir fertu kapres pruseçetu ife aøveitu persutru vaputis mefa vistiça feta fertu. Thura sancio impedito caprum sollemnem hostiam optato voveto narrato citra impedito in fano porrigito id ferto in tabula ignem ferto capri prosecta id advehito figmentum thuribus mensam libamentum facto ferto. Consagra el incienso impende la cabra solamente, la ofrenda optada inconstante, narra de este lado, impende en el templo ofrecer un sacrificio, lleva en una tabla, fuego, entrañas de cabra, trae la formación de incienso, la mesa de libación hecha. Sviseve fertu puni etre sviseve vinu fertu tertie sviseve apur fertu pistu niru fertu vepesutra fertu mantraklu fertu puni fertu. In sino ferto panem in altero sino vinum ferto in tertio sino aquam ferto pistum nigrum ferto ficticiam ferto mantele ferto panem ferto. Lleva el permiso, lleva el pan en otro permiso, en un tercer permiso lleva el vino, el agua, el pisto negro, lleva lo falso, lleva el mantel, lleva el pan. Pune fesnafe benus kabru purtuvetu vaputu saçi Iuve patre prepesnimu vepesutra pesnimu veskles pesnimu atrepuøatu aøpeltu statitatu vesklu pustru pestu ranu pesnimu puni pesnimu vinu pesnimu unen pesnimu enu erus tetu vitlu vufru. Quando in fanum veneris caprum porrigito thure sancio Iovi patri precamine ficticiam precamine vasculis precamine tripudiato appellato statuito vascula retro ponito precamine panis precamine vino precamine unguine precamen, tum eris dato vitulum votiuum. Cuando la cabra venga al templo, consagra el incienso al padre Júpiter, reza lo falso, reza los recipientes, reza, baila, apela lo establecido, ponelo dentro el recipiente, reza el pan, reza el vino, reza la manteca, entonces el señor reze el vítulo votivo dado. Pune heries façiu eruhu diçlu sestu Iuve patre pune seste urfeta manuve habetu estu iuku habetu: "Iupater saçe tefe estu vitlu vufru sestu purtifele triuper deitu triiuper vufru naratu fetu" Iuve patre vuçiiaper natine fratru Atiieøiu. Quando voles facere eadem dicatione sistito Iovi patri quando sistitur orbitam manu habeto, istas preces habeto: "Iuppiter sanci tibi istum vitulum votiuum sistito porrecti pro trium dicito pro trium votiuum narrato facito" Iovi patri pro Lucia natione fratrum Atiedorum. Cuando quiera hacer la misma declaración detente, el padre Júpiter cuando detenga la órbita, ten en mano, estos pedidos: "Júpiter te consagró este vítulo votivo lo declaras ofrecivo para tres diga para tres votivos, hacelo narrando para la nación Lucía de los hermanos Atiedis. Pune anpenes krikatru testree uze habetu upe apelus mefe atentu upe purtuvies testree uze habetu krikatru arviu ustentu puni fetu. Quando impendes, cinctum in dextro umero habeto ubi impenderis mensae, intento ubi porricies, in dextro umero habeto cinctum, arvo ostendito, panis facito. Cuando impendas la cinta, en el hombro derecho donde impenderás la mesa, intenta, ofrece la cinta teniéndola en el hombro derecho, ostenta el cultivo, haz el pan.
La purificación de la comunidad (I)
Umbro Latín Español Este persklum aves anzeriates enetu pernaies pusnaes. Preveres Treplanes Iuve krapuvi tre buf fetu arvia ustentu vatuva ferine feitu heris vinu heri puni ukriper Fisiu tutaper Ikuvina feitu sevum kutef pesnimu ařepes arves. Iste sacrificium aves observatis inito, anticis posticis. Ante portam Trebulana Iovis occidis tres boves facito arva ostendito victimae ferine facito vel vino vel panis pro ocris Fisie communitate Iguvine pro facito saevum cautus precamine adipibus arvis. Este sacrificio se inicia observando las aves, las de adelante y las de atrás. Ante la puerta de Trebulana mata tres bueyes de Júpiter, hace los cultivos ostentando a las víctimas feroces, hace vino o pan para el monte Fisio y la comunidad Eugubina, hace al cruel y reza cauto los cultivos de grasa. Pusveres Treplanes tref sif kumiaf feitu trebe Iuvie ukriper Fisiu tutaper Ikuvina supa sumtu arvia ustentu puni fetu kutef persnimu ařepes arvies. Ante portam Trebulanam tres sues gravidas facito trebae Ioviae pro ocre Fisio pro communitate Iguvina supa sumito arva ostendito panis facito cautus precamine adipibus arvis. Ante la puerta de Trebulana hace tres cerdas preñadas, para el cerro de Júpiter, al monte Fisio y la comunidad Eugubina, toma y esparce el cultivo ostentando el pan, hacelo cauto, reza los cultivos grasos. Puspreveres Tesenakes tre buf fetu marte krapuvi fetu ukriper Fisiu tutaper Ikuvina arviu ustentu vatuva ferine fetu puni fetu kutef pesnimu ařepes arves. Ante portam Tessinacam tres boves facito martii Grabovio occidis facito pro ocre Fisio pro communitate Iguvina arvo ostendito victimae ferine facito panis facito cautus precamine adipibus arvis. Ante la puerta de Tessinaca hace y mata tres bueyes en marzo a Grabovio, para el monte Fisio y la comunidad Eugubina, ostenta el cultivo a las víctimas feroces, hace el pan cauto, reza por los cultivos grasos. Pusveres Tesenakes tref sif feliuf fetu Fise saçi ukriper Fisiu tutaper Ikuvina puni fetu supa sumtu arviu ustentu mefa vestiça ustentu Fissuvi fetu ukriper Fisiu fetu kapiř purtitaf sakref etraf purtitaf etraf sakref tutaper Ikuvina kutef pesnimu ařepes arves. Ante portam Tessinacam tres boves feliolus facito, Fiso sancio pro ocre Fisio, pro communitate Iguvina panis facito, supa sumito arvo ostendito, mensam libamentum ostendito, Fissovio facito, pro ocre Fisio facito, capides porrectas sacras, alteras porrectas, alteras sacras pro communitate Iguvina cautus precamine adipibus arvis. Ante la puerta de Tessinaca hace tres crías de bueyes, consagra a Fiso para el monte Fisio y la comunidad Eugubina, hace pan, toma y esparze el cultivo ostentandolo en la mesa de libación, ostentale a Fissovio, hace para el monte Fisio, en el bol ofrece el sacrificio sagrado, ofrece el sacrificio a otro, otro sagrado para la comunidad Eugubina, reza cauto los cultivos grasos. Preveres Vehiies tref buf kaleřuf fetu Vufiune krapuvi ukriper Fisiu tutaper Ikuvina vatuva ferine fetu heri vinu heri puni arviu ustentu kutef pesnimu ařepes arves. Ante portam Veiam tres boves calidus facito Vofiono occidis pro ocre Fisio, pro communitate Iguvina ferine facito, sive vino sive panis arvo ostendito cautus precamine adipibus arva. Ante la puerta de Veia hace y mata tres bueyes cálidos a Vofiono para el monte Fisio y la comunidad Eugubina, hace al feroz vino o pan, ostentandole el cultivo, reza cauto los cultivos grasos. Pusveres Vehiies tref hapinaf fetu Tefre Iuvie ukriper Fisiu tutaper Ikuvina puste asiane fetu zeřef fetu pelsana fetu arvia ustentu puni fetu taçez pesnimu ařiper arvis upi habina purtiius suřum pesuntru fetu esmik vestiçam preve fiktu Tefri Iuvi fetu ukriper Fisiu tutaper Ikuvina testruku peři kapiře peřum feitu upi eřek purtiius enuk surum pesuntrum feitu staf li iuv esmik vestiça afiktu ukriper Fisiu tutaper Ikuvina feitu nertruku peři kapiře peřum feitu puni feitu upi suřuf purtitius enuk hapinaru erus titu zeřef kumultu zeřef kumates pesnimu. Ante portam Veiam tres agnas facito Tefro lovio pro ocre Fisio, pro communitate Iguvina post asine facito, sedens facito, sepeliendas facito, arva ostendito, panis facito tacitus precamine adipibus arvis ubi agnas porrexeris, suillum figmentum facito, ei libamentum portae figito, Tefro lovio facito pro ocre Fisio, pro communitate Iguvina, ad dextrum pedem capidi solum facito ubi id porrexeris, tunc suillum figmentum facito stabularem ei libamentum infigito, pro ocre Fisio, pro communitate Iguvina vina facito, ad sinistrum pedem capidi solum facito, panis facito ubi suillus porrexeris, tunc agnarum eris dato, sedens commolito, sedens commolitis precamine. Ante la puerta de Veia hace tres corderos a Tefro Givio para el monte Fisio y la comunidad Eugubina, en lo posterior hace un asno, sentado hace las cosas sacrificatorias, hace los cultivos ostentados, hace el pan, reza en silencio los cultivos grasos donde los corderos ofrecidos como sacrificio de la formación de cerdos, hace el arreglo de la puerta de libación, hacele a Tefro Giovio por el monte Fisio y la comunidad Eugubina, a la derecha el pie solo en el bol, donde harás el sacrificio ofrecido, entonces la formación de cerdos hace estabular la libación puesta para el monte Fisio y la comunidad Eugubina, hace vinos a la izquierda del pie solo en el bol, hace el pan donde el cerdo sacrificado será ofrecido, entonces dado el cordero, sentado muele, sentado moliendo, reza. Vuku kom Iuviu pune uvef furfant tref vitluf turuf marte Huřie fetu pupluper tutas Iiuvinas tutaper Ikuvina vatuva ferine fetu puni fetu arvia ustentu kutef pesnimu arves vuku kom kureties tref vitluf turuf Cefi feitu pupluper tutas Iiuvinas tutaper Iiuvina vatuva ferine fetu arvia ustentu tenzitim ařveitu heris vinu heris puni feitu kutef persnimu ařipes arvis. Bosco cum Iove quando oves purgant tres vitulos tauros martii Hio facito pro populo comunitatis Iguvina pro communitatis Iguvina ferine facito panis facito arva ostendito cautus precamine arvi bosco cum curati tres vitulos tauros Cerio facito pro communitatis Iguvina victimae ferine facito arva ostendito advehito vel vino vel panis facito cautus precamine adipibus arvi. En el bosque con Júpiter cuando las ovejas purgan tres toros vítulos, en marzo hacele a Hio para el pueblo de la comunidad Eugubina y para la comunidad Eugubina feroz, hace pan, hace los cultivos ostentandolos, reza cauto los cultivos del bosque con la cura de los tres toros vítulos de Cerio, hacelo para la comunidad Eugubina y las víctimas feroces, hace los cultivos ostentando los importantes, hace vino o pan, reza cauto los cultivos grasos. Inuk ukar pihaz fust svepu esumek esunu anter vaçetum is si avif azeriatu verufe treplanu kuvertu restef esunu feitu. Tunc ocris piatus erit sive hoc sacrificium inter vitiatum ir sit aves observato ad portam trebulanam revertito restes sacrificium facito. Entonces el monte será purificado, si este sacrificio entre el vicio, será de las aves observando a la puerta de trebulana, revirtiendo los restos del sacrificio hecho.
La purificación de la comunidad (II)
Umbro Latín Español Este persclo aves asseriater eneto parfa curnace dersua peiqu peica merstu poei angla asseriato est esso tremnu serse arsferture ehuelto stiplo asseriaia: Parfa dersua, curnaco dersua, peico mersto peica mersta mersta avei mersta angla esona. Iste sacrificium aves observatis inito: parra cornice prospera pico pica iusto qui oscines observatum est ibit sic in tabernaculo sedens allature iubeto stipulari observet: Parram prosperam cornicem prosperam picum iustum picam iustam iustas aves iustas oscines divinas. Este sacrificio se inicia observando las aves: la lechuza, el cuervo y la urraca prosperas justo que los cuervos, es observando, volvieron por tanto a la carpa, sentado permanece llevando adelante la estipulación observando: la lechuza prosperá, el cuervo justo prospera y la urraca justo prosperá, prosperan las aves justas las urracas divinas. Arfertur eso anstiplatu ef asserio: Parfa dersua curnaco dersua, peico mersto peica mersta mersta aveif merstaf anglaf esona mehe tote Ioveine esmei stahmei stahmeitei. Affertor sic instipulator eas observari: Parram prosperam picum iustum picam iustam iustas aves iustas oscines divinas me cummunitati Iguvinae huic statui statuto. Permanece llevando adelante la estipulación observando: la lechuza prosperá, el cuervo justo prospera y la urraca justo prosperá, prosperan las aves justas las urracas divinas, me estableció la comunidad Eugubina este estatuto. Sersi pirsi sesus poi angla aseriato est erse neip mugatu neip arsir anter sistu nersa courtust porsi angla anseriato iust. Sve muieto fust ote pisi arsir anter sesust alinsust. Sede quo sederit qui oscines observatum est ibit tum neque mugitor neque alius inter sidito donec reverterit qui oscines observatum erit. Si mugitum erit aut quis alius inter sederit dis erit. Sentado donde sentados, quien de los cuervos es observado volviendo, entonces mugió ni diferente entre los sentados, mientras quienes reviertan los cuervos, serán observados. Si serán mugidos o quienes de los diversos cuervos entre sentados será. Uerfale upe arsfertur trebeit ocrer peihaner erse stahmito eso tuderato est angluto hondomu porsei nesimei asa deueia est anglome somo porsei nesimei uapersus auiehcleir est eine angluto somo uapefe auiehclu todcome tuder angluto hondomu asame deueia todcome tuder eine todceir tuderus seipodruhpei seritu. Templum, ubi affertor versatur ocris piandae, id statum sic finitum est: ab angulo infimo, qui proxime ab ara diva est, ad angulum summum, qui proxime ab lapidibus auguralibus est, et ab angulo summo ad lapides auguralis, ad urbicum finem, ab angulo infimo ad aram divam, ad urbicum finem et urbicis finibus seorsum utroque servato. El templo donde trajeron dio la vuelta, el monte purificado en estado, por tanto finalizado es: desde el ángulo bajo quien de los próximos al altar de la deidad, es a la cima del ángulo, quien desde las próximas piedras augurales es, y desde la cima del ángulo a las piedras augurales, a la zona urbana y zonas urbanas aparte ambas salvalas. Tuderor totcor uapersusto auieclir ebetrafe ooserclome presoliafe Nurpier uasirslome smursime tettome Miletinar tertiame praco pracatarum uapersusto auieclir carsome uestisier randeme Rufrer tettome Noniar tettome Salier carsome Hoier pertome padellar hondra esto tudero porsei subra screihtor sunt parfa dersua curnaco dersua seritu subra esto tudero peico mersto peica mersta seritu. Fines urbici: ab lapidibus auguralis ad exitus, ad porticum, ad praetorio Norpii, ad tectum Militinae, ad tertiam precum precatorum; ab lapidibus auguralibus ad aedem Vesticio, ad Rubri, ad tectum Noniae, ad tectum Salii, ad aedem Hoio, ad peritum patellae infra istos fines, qui supra scripti sunt, parram prosperam cornicem prosperam servato, supra istos fines picum iustum, picam iustam servato. Zonas urbanas desde piedras augurales a la salida del pórtico, a la villa de Norpii, al techo de Militina, al tercio prega lo pedido desde piedras augurales al santuario de Vesticio, a Rubri, al techo de Nonia, al techo de Salii, al santuario de Hoio, al perecido rótulo debajo de estas zonas que sobre lo escrito son las lechuzas y cuervos prosperos salvados, sobre estas zonas la urraca justo será salvada. Sve anclar procarurent eso tremnu serse combifiatu arsferturo nomne carsitu parfa dersua curnaco dersua peico mersto peica meersta mersta aueif mersta ancla esona tefe tote Iiouine esmei stahmei stahmitei esisco esoneir seueir popler anferener et ocrer pihaner perca arsmatia habitu uasor. Si oscines procuraverint, sic in tabernaculo sedens nuntiatio, allaturum nomine calato: 'parram prosperam, cornicem prosperam, picum iustum, picam iustam, iustas aves, iustas oscines divinas tibi, communitati Iguvinae, huic statui statute, ad haec sacra sola populi circum ferendi et ocris piandi virgam ritualem habeto vasa. Si los cuervos procuraron en la carpa, por tanto sentado lleva declarando el nombre llamado: 'la lechuza prospera, el cuervo prospera, la urraca justo, las aves justas, los cuervos justos divinos a ti, la comunidad Eugubina, esto establece el estatuto a estos pueblos sagrados solos alrededor del que va nacer y el monte purificado, la varilla ritual tiene vasos. Uerisco Treblanir porsi ocrer pehaner paca ostensendi eo iso ostendu pusi pir pureto cehefi dia surur uerisco Tesonocir surur uerisco Uehieir. Ad portam Trebulanam quae ocris piandi causa ostendentur, ea sic ostendito, ut ignem ab igne accensum diei item ad portam Tessinacam item ad portam Veiam. A la puerta de Trebulana que el monte purificado ostenta las cosas, por tanto como ostenta el fuego desde encendido en el día, además a la puerta de Tessinaca, además a la puerta de Veia. Preuereir Treplanes iuvi buf treif fetu eso naratu uesteis teio subocau suboco: Dei Graboui ocriper Fisiu totaper Iiouina erer nomneper erar nomneper fos sei pacer sei ocre Fisei tote Iiouine erer nomne erar nomne arsie tio subocau suboco: Dei Grabouie arsier frite tio subocau suboco. Dei Grabouie tio esu bue peracrei pihaclu ocreper Fisiu totaper Iiouina erer nomneper erar nomneper. Ante portam Trebulana Iovi boves tres facito sic narrato libans te invocavi invocavo: Deus Grabovie pro ocre Fisio communitate Iguvina pro eius nomine pro ei nomine favens sis pace sis ocri Fisii pro communitati Iguvinae eius nomini eius nomini sancte te invocavi invoco, Deus Grabovie sancti freto te invocavi invoco. Deus Grabovie te eo bove optimo piaculo pro ocre Fisie communitate Iguvine pro eius nomini ei nomini. Ante la puerta de Trebulana hace tres bueyes a Júpiter, por tanto narrá suplicando, te invocó Dios Grabovie: para el monte Fisio y la comunidad Eugubina, para el nombre, sé propicio en tu paz al monte Fisio y la comunidad Eugubina en nombre de él, en nombre del santo, te invoco Dios Grabovie santo estrecho te invoco. Dios Grabovie este buey, el mejor purificador de mal para el nombre del monte Fisio y la comunidad Eugubina. Dei Grabouie persei orer ose ocre Fisie pir orto est toteme Iouine arsmor dersecor subator sunt pusei neip heritu. Dei Grabouie persei tuer perscler uaseto est pesetom est peretom est frosetom est daetom est perscler tuer uirseto auirseto uas est. Dei Grabouie persei mersei esu bue peracrei pihaclu pihafei. Dei Grabouie pihatu ocre Fisie pihatu tota Iouina pihatu ocrer Fisier totar Iouinar nome nerf arsmo ueiro pequo castruo fruto pihatu fri fos pacer tua pase ocre Fisie tote Iiouine erer nomne erar nomne. Dei Grabouie saluo seritu ocre Fisie salua seritu tota Iiouina. Dei Grabouie tio subocau. Deus Grabovie si ores os in ocris Fisie ignis ortus est in communitate Iguvina ritus debiti omissi sunt quasi neque volo. Deus Grabovie si in tui sacrifici vitiatum est, peccatum est, peremptum est, fraudatum est, demptum est, tui sacrifici visum invisum, vitium est. Deus Grabovie si in ius sit eo bove optimo piaculo piator. Deus Grabovie piato ocrem Fisiem piato communitatem Iguvinam piato ocris Fisie piato communitatem Iguvina nomen magistratus, ritus, viros, pecua, castra, fructus, piato esto favens propitius pace tua ocri Fisii communitati Iguvinae eius nomini ei nomini. Deus Grabovie salvum servato ocrem Fisii salvam servato communitatem Iguvinae. Deus Grabovie te invocavi. Dios Grabovie en el monte Fisio orando en boca se produjo un incendio, en la comunidad Eugubina los debidos ritos son omitidos y casi ni se quiere. Dios Grabovie si en tu sacrificio, vicio es, pecado es, pereza es, fraude es, un defecto es, en tu sacrificio visible, invisible, vicio es. Dios Grabovie si por corrección, este buey sea el mejor purificador de mal. Dios Grabovie, purifique el monte Fisio y la comunidad Eugubina, purifique el nombre del monte Fisio y la comunidad Eugubina, purificar los magistrados, ritos, varones, ganado, castillos y frutos, sé propicio en tu paz al monte Fisio, la comunidad Eugubina, en nombre de él. Dios Grabovie, mantén a salvo el monte Fisio y mantén a salvo la comunidad Eugubina. Dios Grabovie te invoco. Dei Grabouie persei orer ose ocre Fisie pir orto est toteme Iouine arsmor dersecor subator sunt pusei neip heritu. Dei Grabouie persei tuer perscler uaseto est pesetom est peretom est frosetom est daetom est perscler tuer uirseto auirseto uas est. Dei Grabouie persei mersei esu bue peracrei pihaclu pihafei. Dei Grabouie pihatu ocre Fisie pihatu tota Iouina pihatu ocrer Fisier totar Iouinar nome nerf arsmo homono pequo castruo fruto pihatu fri fos pacer tua pase ocre Fisie tote Iiouine erer nomne erar nomne. Dei Grabouie saluo seritu ocre Fisie salua seritu tota Iiouina. Deus Grabovie si ores os in ocris Fisie ignis ortus est in communitate Iguvina ritus debiti omissi sunt quasi neque volo. Deus Grabovie si in tui sacrifici vitiatum est, peccatum est, peremptum est, fraudatum est, demptum est, tui sacrifici visum invisum, vitium est. Deus Grabovie si in ius sit eo bove optimo piaculo piator. Deus Grabovie piato ocrem Fisiem piato communitatem Iguvinam piato ocris Fisie piato communitatem Iguvina nomen magistratus, ritus, homines, pecua, castra, fructus, piato esto favens propitius pace tua ocri Fisii communitati Iguvinae eius nomini ei nomini. Deus Grabovie salvum servato ocrem Fisii salvam servato communitatem Iguvinae. Dios Grabovie en el monte Fisio orando en boca se produjo un incendio, en la comunidad Eugubina los debidos ritos son omitidos y casi ni se quiere. Dios Grabovie si en tu sacrificio, vicio es, pecado es, pereza es, fraude es, un defecto es, en tu sacrificio visible, invisible, vicio es. Dios Grabovie si por corrección, este buey sea el mejor purificador de mal. Dios Grabovie, purifique el monte Fisio y la comunidad Eugubina, purifique el nombre del monte Fisio y la comunidad Eugubina, purificar los magistrados, ritos, hombres, ganado, castillos y frutos, sé propicio en tu paz al monte Fisio, la comunidad Eugubina, en nombre de él. Dios Grabovie, mantén a salvo el monte Fisio y mantén a salvo la comunidad Eugubina. Dei Grabouie persei tuer perscler uaseto est pesetom est peretom est frosetom est daetom est perscler tuer uirseto auirseto uas est. Dei Grabouie persei mersei esu bue peracrei pihaclu pihafei. Dei Grabouie pihatu ocre Fisie pihatu tota Iouina pihatu ocrer Fisier totar Iouinar nome nerf arsmo ueiro pequo castruo fruto pihatu fri fos pacer tua pase ocre Fisie tote Iiouine erer nomne erar nomne. Dei Grabouie saluo seritu ocre Fisie salua seritu tota Iiouina. Deus Grabovie si in tui sacrifici vitiatum est, peccatum est, peremptum est, fraudatum est, demptum est, tui sacrifici visum invisum, vitium est. Deus Grabovie si in ius sit eo bove optimo piaculo piator. Deus Grabovie piato ocrem Fisiem piato communitatem Iguvinam piato ocris Fisie piato communitatem Iguvina nomen magistratus, ritus, viros, pecua, castra, fructus, piato esto favens propitius pace tua ocri Fisii communitati Iguvinae eius nomini ei nomini. Deus Grabovie salvum servato ocrem Fisii salvam servato communitatem Iguvinae. Dios Grabovie si en tu sacrificio, vicio es, pecado es, pereza es, fraude es, un defecto es, en tu sacrificio visible, invisible, vicio es. Dios Grabovie si por corrección, este buey sea el mejor purificador de mal. Dios Grabovie, purifique el monte Fisio y la comunidad Eugubina, purifique el nombre del monte Fisio y la comunidad Eugubina, purificar los magistrados, ritos, varones, ganado, castillos y frutos, sé propicio en tu paz al monte Fisio, la comunidad Eugubina, en nombre de él. Dios Grabovie, mantén a salvo el monte Fisio y mantén a salvo la comunidad Eugubina. Dei Grabouie tiom subocau tases persnimu seuom surur purdouitu proseseto naratu prosesetir mefa sperfa ficla arsueitu aruio fetu. Este esono heri uinu heri puni fetu uatuo ferine fetu. Deus Grabovi te invocavi tacitus precamine saevum, item porricito prosecta narrato prosectis mensae, sparsum fitillam advehito arvo facito. Iste sacrificum vel vino vel panis facito victimae ferine facito. Dios Grabovie te invoco en silencio, reza al cruel, además ofrece el sacrificio, narra el sacrificio en la mesa, esparzelo en el bol sacrificatorio importante, hace el cultivo en el bol sacrificatorio. En este sacrificio hace vino o pan, hace a las víctimas feroces. Posti uerir Treblanir si gomia trif fetu trebo Iouie ocriper Fisiu totaper Iiouina persae fetu aruio fetu puni fetu tases persnimu surur naratu puse preuerir Treblanir prosesetir struśla ficla arsueitu. Post portam Trebulanam sues gravidas tres facito trebae Ioviae pro ocre Fisio, pro communitate Iguvina pedarium facito, arvo facito, facito panis facito tacitus precamine, item narrato ut ante portam Trebulanam, prosectis struis fitillam advehito. Posteriormente en la puerta de Trebulana hace tres cerdas preñadas en el cerro de Júpiter, para el monte Fisio y la comunidad Eugubina, hace el cultivo o hace pan, reza en silencio, ante la puerta de Trebulana las pilas sacrificatorias en el bol importante. Enem Rubiname postro couertu comoltu comatir persnimu et capif sacra aitu enem. Traf sahatam couertu comoltu comatir persnihimu enem purditom fust. Hondra furo sehemeniar hatuto totar pisi heriest pafe trif promom haburent eaf Acersoniem fetu Turse Iouie popluper totar Iiouinar totaper Iouina suront naratu pose uerisco Treblanir aruio fetu persaea fetu struśla ficla prosesetir arsueitu tases persnimu puni fetu. Enim Rubinia in retro revertito, commolito, commolitis precamine et capides sacras agito, enim. Trans sanctam revertito, commolito, commolitis precamine enim porrectum erit. Infra forum seminarium capiunto communitatis quis volet quas tres primum habuerint, eas in Aquilonia facito Torsae loviae pro populo communitatis Iguviniae, pro communitate lguvina, item narrato ut ad portam Trebulanam arvo facito, pedarias facito struis, fitillam prosectis advehito tacitus precamine panis facito. Por Rubinia regresa atrás, muele, reza y en el bol el sacrificio. A través del regreso santo, muele por el sacrificio, reza, muele, para que sea ofrecido. Bajo el foro del seminario tomo la comunidad quien quiere a quienes de los tres primos que hubieron en Aquilonia, hace a Torsa Giovio para el pueblo de la comunidad Eugubina, además narra como en la puerta de Trebulana, hace los cultivos, hace las pilas de pies, en el bol sacrifica lo llevado, reza en silencio, hace el pan.
El sacrificio del cachorro
Umbro Latín Español Pune karne speturie Atiieřie aviekate naraklum vurtus estu esunu fetu fratrusper Atiieřie eu esunụ esu naratu peře karne speturie Atiieřie aviekateaiu urtu fefure fetu puze neip eretu. Vestiçe saçe sakre Iuve patre bum perakne speture perakne restatu Iuvie unu erietu sakre pelsanu fetu arviu ustentu puni fetu taçez pesnimu ařepe arves. Quando carni spectari Atiediae auspicatae nuntiatio virtutibus, ista hostia facito pro fratribus Atiedis ea hostia eo narrato: quid carni spectari Atiediae auspicatae orta fuerit facito quasi neque consulto. Vesticio sancio sacrum, lovi patri bovem sollemne spectari sollemne restato, lovio unum arietem sacrum sepeliendum facito, arvo ostendito panis facito tacitus precamine adipibus arvis. Cuando la carne, mirada al auspicio de los Atiedis en el anuncio de las virtudes, hace esta ofrenda para los hermanos Atiedis, en esa ofrenda narrá: que carne mirada al auspicio de los Atiedis fue producida, casi ni consultada. Consagra a Vesticio sagrado, al padre Júpiter un solo buey restando solamente la mirada, Júpiter un ariete sagrado en las cosas sacrificatorias, hace los cultivos ostentados, hace el pan, reza en silencio los cultivos grasos. Pune purtiius unu suřu pesutru fetu tikamne Iuvie kapue peřu preve fetu upe purtiius uřu erus detu enu kumaltu kumate pesnimu. Ahtu Iuviẹ uve peraknem peřaem fetu arviu ustentu puni fetu. Ahtu marti abrunu perakne fetu arviu ustentu fasiu pruseçete ařveitu peřae fetu puni fetu traf ek vine fetu açetus perakne fetu. Quando porrexeris unum suillum figmentum facito dedicatione lovio, capidi solum prive facito ubi porrexeris dato tum commolito, commolitis precamine. Actui lovio ovem sollemnem pedarium facito arvo ostendito panis facito. Actui martio aprugnum sollemne facito, arvo ostendito, farrea pro sectis advehito, pedarium facito, panis facito, trans ecce vine facito, actibus sollemne facito. Cuando ofrezcas una formación de cerdos, hace la dedicación a Júpiter, un solo bol propio, hazlo donde ofrezcas lo dado, entonces muele, muele rezando. Júpiter actuará en los pies de la oveja, haz el cultivo ostentándolo, haz el pan. Actúa en marzo el jabalí solamente, haz el cultivo ostentándolo, hecho con trigo para el corte importante, haz los pies, haz el pan, a través del vino haz los actos solamente. Huntia katle tiçel stakaz est sume ustite anter menzaru sersiaru heriiei façiu ařfertur avis anzeriates menzne kurçlasiu façia diçit. Huntia fertu katlu arvia struhçla fikla puni vinu salu maletu mantrahklu veskla asnata asnata umen fertu pir ase antentu esunu puni feitu. Hontia catuli dedicatio statuta est summa tempestate inter mensarum cenatorium velit facere affertor, avibus observatis mense cubiculario faciat decet. Hontia ferto catulum, arva struem fitillam panem vinum salem molitum mantele vascula umecta non umecta unguene ferto ignem arae intendito sacrificium panis facito. Al cachorro Hontia dedicas el estatuto, la suma tempesta entre la mesa de cena, el perteneciente al ritual que se quiere hacer, llevando adelante, observa las aves desde la mesa del dormitorio haciendo lo dicho. Lleva al cachorro Hontia las pilas de cultivo, el bol sacrificatorio, pan, vino, sal molida, un recipiente no húmedo, lleva el fuego al altar entendiendo el sacrificio, hace pan. Hunte Iuvie ampentu katlu sakre sevakne Petruniaper natine fratru Atiieřiu esunu peřae eutu katles supa hahtu sufafiaf supaf hahtu berus aplenies pruseçia kartu krematra aplenia sutentu peřu seritu arvia puni purtuvitu vestikatu ahtrepuřatu pustin ançif vinu nuvis ahtrepuřatu tiu puni tiu vinu deitu berva frehtef fertu puře nuvime ferest krematruf sumel fertu vestiçia peřume persnihmu katles tuva tefra terti erus prusekatu isunt krematru prusektu struhçla fikla ařveitu katlu purtuvitu ampeřia persnihmu aseçeta karne persnihmu venpersuntra persnihmu supa spantea pertentu veskles vufetes persnihmu vestikatu ahtrepuřatu ařpeltu statitatu supa pustra perstu iepru erus mani kuveitu spinamař etu tuvere kapiřus puni fertu berva klavlaf anfehtaf vesklu asnatu asnatu umen fertu kapiře hunte Iuvie vestikatu Petrunia pert natine. Hunto lovio impendito catulum sacrum sollemnem pro Petronia natione fratrum Atiedorum sacrificium pedarium esto catuli supa capito, supas capito veribus implentis prosicia distribuito cremata impleta supponito pedem servato arva panis porrigito, libato, tripudiato, in vices vino novies tripudiato, 'te panis, te vino dicito', verua frictus ferto quod nonum feret, crematus simul ferto libamento in solum precamine catuli duo tertium prosecato, item cremato prosecato, struis fitillam advehito catulum porrigito, imperia precamine, non secta carne precamine, ficticia precamine, supa lateralia protendito vasculis votis orato, libato, tripudiato, appellato, statuito supa retro ponito pro eris manu convehito ad spinam ito duabus in capidibus panem ferto, verua, clavulas infectas, vascula umecta non umecta unguen ferto capidis lovio libato per Petronia natione. Hunto Giovio impende el cachorro sagrado solamente para la nación Petronia, el sacrificio de los hermanos Atiedis será el cachorro tirado de cabeza, tirado de cabeza, verás, implantando las entrañas, distribuyendo la carne cremada llena, tirando el pie, salva los cultivos, ofrece el pan, mójalo, baila girando el vino, de nuevo baila diciendo: 'tu pan, tu vino' escupe lo freído, trae cual de las nueve lleva cremada simultáneamente, lleva la libación sola, reza y corta el cachorro en dos tercios, además corta lo cremado en pilas dentro el bol importante, ofrece el cachorro sacrificado, reza el imperio, no dividas la carne, reza los productos falsos reza, esparce los laterales agregándolos en el recipiente, reza la promesa, apela lo establecido, esparce dentro poniendo en la mano la colección de espinas, así dos en el bol, lleva el pan, escupe los injertos infectados, el recipiente no húmedo, lleva la manteca solamente al bol de Júpiter, mójala por la nación Petronia. Fratru Atiieřiu berus sevaknis persnihmu pert spinia isunt klavles persnihmu veskles asnate asnates sevaknis spiniama persnihmu vestikatu ahtrepuřatu spina umtu umne sevakni persnihmu manf easa vutu asama kuvertu asaku vinu sevakni taçez persnihmu esuf pusme herter erus kuveitu teřtu vinu puni teřtu struhçlas fiklas sufafias kumaltu kapiře punes vepuratu antakres kumates persnimu amparihmu statita subahtu esunu purtitu eutu katel asaku pelsans eutu. Fratrum Atiediorum veribus sollemnibus precamine per spinam, item clavulis precamine vasculis umectis non umectis sollemnibus ad spinam precamine, libato, tripudiato spinam unguito, unguine sollemni precamine manus ex ara lavato ad aram revertito apud aram vino sollemni tacitus precamine, ipse quem oportet, eris convehito, dato, vinum panem dato, struis fitillae commolito, capide panes, restinguito integris commolitis precamine surgito statuta submittito sacrificium porrectum esto catulus ad aram sepeliendus esto. Los hermanos Atiedis verás solamente, reza por las espinas y además por los injertos, los recipientes, solamente a las espinas moja, baila las espinas, la manteca solamente reza, las manos lavadas desde el altar, al altar revertido cerca el altar del vino solamente, reza en silencio por su parte como requerido, coleciona el vino dado, el pan dado, muele las pilas del bol sacrificatorio, en el bol panes, integra lo puesto a cabo, muele, reza, surge el estatuto, somete la ofrenda sacrificatoria, será el cachorro el altar de estas cosas sacrificatorias.
El sacrificio de los sextos
Umbro Latín Español Esunu fuia herter sume ustite sestentasiaru urnasiaru. Huntak vuke prumu pihatu. Inuk uhturu urtes punhtis frater ustentuta, pure fratru mersus fust kumnakle. Sacrificium fiat oportet summa tempestate sextantarium urnariarum. Puteum in bosco primum piato. Tunc auctorem, ortus punctis, fratres ostendunto, quod fratrum ex moribus erit in conventu. El sacrificio convierte lo requerido, una tempestad suma una sexta urnal. En el pozo del bosque primero purifica. Luego el autor resucitara los puntos, los hermanos ostentaran de manera que sea en el convento. Inuk uhtur vapefe kumnakle sistu. Sakre, uvem uhtur deitu, punhtes terkantur. Inumek sakre, uvem urtas punhtes fratrum opetuta. Inumek vea mersuva arvamen etuta. Erak pir persklu ufetu sakre, uvem kletra fertuta aituta. Tunc auctor in sella in conventu sidito. Sacrum ovem, auctor dicito punctis suffragentur. Tunc sacrum ovem, ortae punctis fratrum optanto. Tunc via morem in arvum eunto. Ea ignem sacrificium adoleto, sacrum ovem cetera ferunto agunto. El autor sentado en la silla del convento, consagre la oveja, dice al autor los puntos votados. Luego la oveja sagrada resucitara los puntos, optando los hermanos. Luego la misma vía en el campo. Ese fuego emitirá el olor del sacrificio, la oveja sagrada, llevará las cosas aguantando. Arven kletram amparitu. Eruk esunu eutu kletre tuplak prumum antentu, inuk cihçefa antentu, inuk kazi ferine antentu. Isunt fefehtru antentu, isunt sufefaklu. In arvo ceteram conlocato. Illic sacrificium esto cetere furcam primum intendito, tunc cancellos intendito, tunc cassi ferine intendito. Item formula intendito, item productum. En el campo coloca las cosas. El sacrificio será las cosas y la horca primero, entiende, luego las rejas, entiende, luego el hueco feroz entiende. Además entiende la fórmula, el producto. Antentu semples ahesnes tris kazi anstintu, fefehtru etres tris ahesnes anstintu, sufefaklu tuves ahesnes anstintu. Inenek vukumen esu numenetu. Upi vuku kukehes iepi persklumaf karitu. Intendito simpulis ahenis tribus cassi instincto, formula alteris tribus ahenis instincto, productum duobus ahenis instincto. Tunc in bosco in sacrificium ito. Ubi boscum incendet, ibi ad precationem calato. Entiende, un cucharrón sacrificatorio, tres recipientes de bronce en el hueco del instinto, la fórmula, otros tres recipientes de bronce del instinto, el producto, dos recipientes de bronce del instinto. Luego el sacrificio procede, donde el bosque se incendie, ahí reza el anuncio. Vuke pir ase antentu, sakre sevakne opetu. Iuve patre prumu ampentu testru sese asa fratrusper Atiieries, ahtisper eikvasatis, tutape liuvina, trefiper liuvina tiçlu sevakni deitu. In bosco ignem arae intendito sacrum sollemnem optato. lovi patri primum impendito dextro sus ab ara pro fratribus Atiediis, pro actis collegialibus, pro communitate Iguvina, pro tribu Iguvina dedicationem sollemnem dicito. En el bosque al altar del fuego, entiende lo sagrado solamente optando. Al padre Júpiter primero impende los cerdos de la derecha desde el altar para los hermanos Atiedis, los actos del colegio, la comunidad Eugubina, la tribu Eugubina, dedica solo lo dicho. Inumek uvem sevakni opetu. Puemune puprike apentu tiçlu sevakni naratu. luka mersuva uvikum habetu fratruspe Atiierie, ahtisper eikvasatis, tutaper liuvina, trefiper liuvina. Sakre vatra ferine feitu, erukum arvia feitu uvem peraem pelsanu feitu. Tunc ovem sollemnem optato. Pomono publico impedito dedicationem sollemnem narrato. Preces mores apud ovem habeto pro fratribus Atiediis, pro actis collegialibus, pro comunitate Iguvina, pro tribu Iguvina. Sacrum victimae ferine facito, cum ea arva facito ovem pedarium sepeliendum facito. Luego la oveja optada solamente. La voluntad de la oración en la oveja, hay para los hermanos Atiedis, para los actos del colegio, la comunidad Eugubina, la tribu Eugubina. Consagra las víctimas feroces, con ellas hace los cultivos, hace en el suelo los pies de la oveja, hace las cosas sacrificatorias. Ererek tuva tefra spantimaf prusekatuf efek pefume purtuvitu, struśla arveitu. Inumek etrama spanti tuva tefra prusekatu, efek ereçluma Puemune puprike purtuvitu, erarunt struhślas eskamitu arveitu. Eius duo viscera ad latus prosecato, tunc solum porricito, struem advehito. Tunc alterum ad latus duo viscera prosecato, tunc ad sacrarium Pomono publico porricito, eiusdem struis advehito. De ellos dos entrañas amplias corta, luego ofrece las pilas importantes. Luego otro amplio dos entrañas corta, luego al sagrario Pomono ofrece al público, las mismas pilas importantes. Inumek tertiama spanti triia tefra prusekatu, efek supru sese ereçluma Vesune Puemunes puprices purtuvitu, struśla petenata isek arveitu. Ererunt kapirus Puemune, Vesune purtuvitu. Asamaf ereçlumaf aseçetes karnus, iseçetes et vempesuntres, supes sanes pertentu, persnimu, arpeltu, statitatu. Tum tertium ad latus tria viscera prosecato, tunc sursum ad sacrarium Vesonae Pomoni publico porricito, struem pectinatam item advehito. Isdem capidibus Pomono, Vesonae porricito. Ad aram ad sacrarium non sectis carnibus, insectis et ficticiis, supis sanis protendito, precamine, appellato, statuito. Un tercio amplio tres entrañas corta, luego en el sagrario Vesonae Pomono ofrece al público las pilas sabrosas, además de las importantes. Los mismos boles de Pomono ofrece a Vesonae. Al altar, al sagrario reza al público Pomono, a los públicos Vesonae, Pomoni. Reza los injertos al público Pomono y los público Vesonae, Pomoni en un único sagrario. Al altar, al sagrario no prepares carne, insectos y productos falsos, esparce lo sano extendiéndolo, suplica, apela lo establecido. Veskles snates asnates sevakne ereçluma persnimu Puemune puprike, Vesune Puemunes puprikes. Klavles persnihmu Puemune puprike et Vesune Puemunes puprikes pustin ereçlu. Inuk ereçlu umtu, putrespe erus. Vasculis umectis non umectis sollemnibus ad sacrarium precamine Pomono publico, Vesonae Pomoni publici. Clavulae precamine Pomono publico et Vesonae Pomoni publici in singulis sacrariis. Tunc sacrarium unguito, utriusque eris. Los recipientes húmedos y no húmedos solamente al sagrario, reza al público Pomono y los públicos Vesonae, Pomoni. Reza los injertos del público Pomono y los públicos Vesonae, Pomoni en un único sagrario. Luego engrasa el sagrario de cada señor. Inuk vesticia, mefa skalgeta purtupite kunikaz apehtre esuf testru sese asa asama purtuvitu, sevakne sukatu. Inumek vesteśa, persuntru supu eresle Hule sevakne skalçeta kunikaz purtuvitu. Inumek vesticia persuntru Turse super ereçle sevakne skalçeta kunikaz purtuvitu. Tunc mensam libamentum, porricienti ex patera genu nixus extrinsecus ipse dextro sus ab ara ad aram porricito, sollemne declarato. Tunc libamentum, figmentum sub sacrario Hulae sollemne ex patera genu nixus porricito. Tunc libamentum, figmentum Torrae super sacrario sollemne ex patera genu nixus porricito. Luego la mesa de libación, ofrece el plato de rodillas apoyado externamente, por otra parte los cerdos de la derecha hasta el altar, solamente declarado. Luego la libación formada debajo el sagrario de Hula, ofrece el plato de rodillas apoyado externamente. Luego la libación formada debajo el sagrario de Torra, ofrece el plato de rodillas apoyado externamente. Inumek tehtefim etu veltu, efek persuntre antentu. Inumek arçlataf vasus ufestne sevaknef purtuvitu, inumek pruzufe kebu sevakne persnihmu Puemune puprike. Inumek kletra, veskles vufetes sevaknis, persnihmu Vesune Puemunes puprikes. Tunc tegumentum ito optato, tunc figmentum intendito. Tunc arculatas vasibus operatis sollemnis porricito. Tunc praestante cibo sollemni precamine Pomono publico. Tunc cetera, vasculis votis sollemnibus, precamine Vesonae Pomoni publici. Luego la cáscara se ha ido optada, luego la formación, entiende. Luego ayuda con los vasos y cofres solamente, ofrécelos. Luego proporciona el cebo solamente, reza al público Pomono. Luego las cosas, los recipientes prometidos solamente, reza a los públicos Vesonae Pomoni. Inumek sve pis heri, ezariaf antentu. Inumek erus taçez tertu. Inumek kumaltu, ar kani kanetu, kumates persnihmu. Esukum esunu ufetu, tapistenu habetu, pune frehtu habetu. Upi itek fakust, purtitu eutu huntak pifi prupehast, enuk ules punes ne arhabas. Tunc si quis vult, esurias intendito. Tunc eris tacitus dato. Tunc commolito, ad cani canito, commolitis precamine. Cum eo sacrificium adoleto, caldariam habeto, panem frictum habeto. Ubi ita fecerit, porrectum esto puteum quas ante piabit, tunc illis panes ne adhibeant. Luego si quien quiere comida entiéndelo. Luego da al señor en silencio. Luego muele, al can cantale, reza moliendo. Con ese sacrificio emite el olor, ten un baño tibio, ten pan frito. Donde así harás el ofrecimiento será en el pozo que ante purificar, entonces ellos ni panes aplicarán.
Véase también
Referencias
- Rex. E. Wallace, 2004, p. 820-21
- https://thevore.com/umbrian/
- Stuart-Smith, Jane (2004). Phonetics and Philology: Sound Change in Italic. Oxford University Press.
- Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae Paul Getty Foundation "Sacrifices" in "Processions, Sacrifices, Libations, Fumigations" p. 182.
- In Aldo Luigi Prosdocimi Le Tavole Iguvine I Firenze Olschki 1984.
- Weiss, Michael L. 2010. Language and Ritual In Sabellic Italy: The Ritual Complex of the Third and the Fourth Tabulae Iguvinae. Leiden: Brill.
- Robert Planta 2011, Grammatik der Oskisch-Umbrischen Dialekts.
Bibliografía
- Wallace, Rex E. (2004). «33. Sabellian languages». En Roger D. Woodard, ed. World's Ancient Languages. Camdridge. pp. 812-839. ISBN 978-0-52156256-0. Consultado el 4 de abril de 2010.