Cayo Calpurnio Pisón (cónsul 111)

Cayo o Gayo Calpurnio Pisón ^[a]​ fue un senador romano que desarrolló su cursus honorum a finales del siglo I y comienzos del siglo II, bajo los imperios de Domiciano, Nerva y Trajano.

Cayo Calpurnio Pisón
Información personal
Nombre en latín	Gaius Calpurnius Piso
Nacimiento	Siglo I^juliano
Fallecimiento	Siglo II^juliano
Información profesional
Ocupación	Político y poeta
Cargos ocupados	Senador romano Cónsul romano
[editar datos en Wikidata]

Origen y carrera

Miembro de la importante familia de los Calpurnios Pisones, aparece mencionado por Plinio el Joven hacia 105-106 como autor de un poema griego sobre astronomía.^[2]​

En 111, bajo Trajano, fue designado consul ordinarius.^[3]​

Matrimonio y descendencia

Casado con Cornelia Escipión Orfita, hija de Servio Cornelio Escipión Salvidieno Orfito, consul ordinarius en 149, bajo Antonino Pío, tuvo dos hijos, Servio Calpurnio Escipión Orfito, consul ordinarius en 172, bajo Marco Aurelio, y Lucio Calpurnio Pisón, también consul ordinarius bajo Marco Aurelio, en 175.

Notas

1. En latín, C. Calpurnius Piso.^[1]​

Referencias

1. PIR² C 0285.
2. Plinio el Joven, Epist. V, 17: Scio quanto opere bonis artibus faveas, quantum gaudium capias, si nobiles iuvenes dignum aliquid maioribus suis faciant. Quo festinantius nuntio tibi fuisse me hodie in auditorio Calpurni Pisonis. Recitabat καταστερισμῶν eruditam sane luculentamque materiam. Scripta elegis erat fluentibus et teneris et enodibus, sublimibus etiam, ut poposcit locus. Apte enim et varie nunc attollebatur, nunc residebat; excelsa depressis, exilia plenis, severis iucunda mutabat, omnia ingenio pari. Commendabat haec voce suavissima, vocem verecundia: multum sanguinis, multum sollicitudinis in ore, magna ornamenta recitantis. Etenim nescio quo pacto magis in studiis homines timor quam fiducia decet. Ne plura — quamquam libet plura, quo sunt pulchriora de iuvene, rariora de nobili -, recitatione finita multum ac diu exosculatus adulescentem, qui est acerrimus stimulus monendi, laudibus incitavi, pergeret qua coepisset, lumenque quod sibi maiores sui praetulissent, posteris ipse praeferret. Gratulatus sum optimae matri, gratulatus et fratri, qui ex auditorio illo non minorem pietatis gloriam quam ille alter eloquentiae retulit: tam notabiliter pro fratre recitante primum metus eius, mox gaudium eminuit. Di faciant ut talia tibi saepius nuntiem! Faveo enim saeculo ne sit sterile et effetum, mireque cupio ne nobiles nostri nihil in domibus suis pulchrum nisi imagines habeant; quae nunc mihi hos adulescentes tacitae laudare adhortari, et quod amborum gloriae satis magnum est, agnoscere videntur. Vale.
3. Inscripciones:
   • AE 1964, 69ª, Roma (Italia): [Pueri patrimi et matrimi praetextati senatorum filii cum publicis ad aram rettulerunt ---] / [--- A(ulus) Larci]us Lep[idus hoc anno cenatum est sportulis centenis adfuerunt in collegio ---] / [--- Ti(berius) C]atius Caesi[us Fronto ---] / isdem co(n)[s(ulibus) XIIII K(alendas) Iun(ias)] / [in luco deae Diae Ti(berius) Iulius Candidus C]aecilius Simplex p[romag(ister) ad aram immolavit porcas piaculares duas luco coinquendi et operis faciundi] / [ibique Ti(berius) Iulius Candidus Caec]ilius Simplex promagi[ster vaccam honorariam albam ad foculum deae Diae immolavit ibique sacerdotes in] / [tetrastylo consederu]nt et ex sacrificio epulati s[unt sumptisque praetextis et coronis spiceis vittatis lucum deae Diae summoto adscender(unt)] / et per Ti(berium) Iulium C]andidum Caecilium Simplicem pr[omag(istrum) et per --- flaminem agnam opimam immolarunt perfectoque] / [sacrificio omne]s ture vino fecerunt deinde coronis i[nlatis signisque unctis --- ex Saturnalibus primis in Saturnalia] / [secunda a]nnu(u)m mag(istrum) fecerunt ibique in tetrasty[lo discumbentes epulati sunt apud Ti(berium) Iulium] / [Candidum] Caecilium Simplicem promag(istrum) post ep[ulas riciniatus soliatus corona pactili rosacia Caecilius Simplex promagister sum]/[moto supra ca]rceres ascendit et signum quadrigis [et desultoribus misit praesidentibus ---] / [--- Trebici]o Deciano victores palmis et coronis [argenteis honoravit ---] / [--- Ti(berius) C]a< t = L >ius Fronto Metilius Nepos Trebicius [Decianus ---] / [ex decret]is prioribus nihil immutamus / isdem c[o(n)s(ulibus) XIII K(alendas) Iun(ias)] / in domu[m Ti(beri) Iuli Can]didi Mari Celsi mag(istri) per Ti(berium) Iulium Candidum [Caecilium Simplicem promag(istrum) fratres Arvales convenerunt ad sacrum consummandum deae Diae] / inte[r cenam] Ti(berius) Iulius Candidus Caecilius Simplex promag(ister) T(itus?) [--- discumbentes ture] / vino f[eceru]nt ministrantibus pueris patrimis et matr[imis senatorum filiis isdem q(ui) s(upra) et fruges libatas ministrantibus kalatoribus pueri] / riciniati [p]raetextati cum publicis ad aram rettulerunt dein[de lampadibus incensis tuscanicas contigerunt quas per kalatores domo sua miserunt ad]/fuerunt in collegio i{s}dem qui supra / Ti(berio) Iulio Aquila C(aio) Avid[io Nigrino co(n)s(ulibus) ---] / in luco dea[e Di]ae piaculum factum ob ferrum inla[tum scripturae et scalpturae magisteri consummati Mari Celsi porcis et agnis struibus] / fertisque [per kala]torem et publicos fratrum Arvalium / [isdem co(n)s(ulibus) ---] / in luco d[eae Diae pia]culum factum ob ferrum elatum scri[pturae et scalpturae magisteri consummati Mari Celsi porcis et agnis struib(us) fertisq(ue)] / per ca[latorem et publi]cos fratrum Arvalium / [C(aio) Calpurn]io Piso[ne M(arco) Vettio Bolano co(n)s(ulibus)] / ma[gisteri]o III C(ai) A[nti A(uli) Iuli Quadrati] / III No[n(as) Ian(uarias)] / in Capitolio [ad] vota solvenda et nuncupanda pro salute Im[p(eratoris) Caes(aris) Nervae Traiani Aug(usti) Germ(anici) Dac(ici) fratres Arvales per Ti(berium) Iulium Candidum] / Caecil[ium S]implicem convenerunt adfueru< nt = M > in collegi[o ---] / P(ublius) Metil[ius Sabinu]s Nepos M(arcus) Valerius Trebicius Decianus T[i(berius) Iulius Candidus ---] / isdem [co(n)s(ulibus) (ante diem VII) Id(us) Ian(uarias)] / in pronao [aedis Conco]rdiae fr[atres Arva]les sacrificium [deae Diae indixerunt ibique Ti(berius) Iulius Candidus Caecilius Simplex promag(ister) manibus] / lauti[s capite velato] sub [divo culmine c]ontra orientem [cum collegiis deae Diae sacrificium indixit] / quod bonum faust[um felix fortunatum salutare]que sit Imp(eratori) Ca[es(ari) Nervae Traiano Aug(usto) Germ(anico) Dac(ico) totique domui eius p(opulo) R(omano) Q(uiritibus)] / fratribusque A[rvalibus sacrificium deae] Diae hoc ann[o erit XVI K(alendas) Iun(ias) domi (ante diem XIV) K(alendas) Iun(ias) in luco et domi ] / XIII K(alendas) Iun(ias) domi a[dfuerunt in collegio Ti(berius) Iul]ius Candidu[s Caecilius Simplex --- M(arcus) Valerius Trebicius] / Decianus Ti(berius) Iuli[us Candidus ---] / isdem [co(n)s(ulibu)s ---] / piaculum factum in lu[co deae Diae arborum ex]piandarum [causa quod vetustate vel vi maiori deciderant porcis et agnis struibus fertisq(ue)] / per kalatorem et pub[licos fratrum Arvaliu]m / L(ucio) Eggio [Marull]o T(ito) [Avidio Quieto co(n)s(ulibus) XVI K(alendas) Iun(ias)] / in domum Ti(beri) Iuli Candidi Ca[ecili Simplicis promag(istri) ap]ut C(aium) Ant[ium A(ulum) Iulium Quadratum mag(istrum) fratres Arvales sacrificium deae Diae] / ture [et] vino fecerunt i[bique discumbentes toral]ibus a[lbis segmentatis sacrificium ture vino fecerunt pueri patrimi et matrimi praetex]/tat[i se]natorum fili(i) cu[m publicis ad aram rettul]erunt [--- adfuerunt] / in c[ollegi]o Ti(berius) Iulius Ca[ndidus Caecilius Simplex Q(uintus) F]ulvi[us Gillo Bittius Proculus ---] / [isde]m [co(n)s(ulibus) XIV K(alendas) Iun(ias)] / in luco deae Dia[e Ti(berius) Iulius C]an[didus Caecilius Simplex promag(ister) ad aram immolavit porcas piaculares duas luci coinquendi et operis faciundi] / ibique Ti(berius) Iu[lius Candidus] Caecilius [Simplex promag(ister) vaccam honorariam ad foculum deae Diae immolavit ibique sacerdotes in tetrastylo] / consederunt et ex sacrificio epulati [sunt sumptisque praetextis et coronis spiceis vittatis lucum deae Diae summoto ascenderunt et per] / Ti(berium) Iulium Candidum Caecilium Simplicem p[romag(istrum) et --- flaminem agnam opimam immolaverunt perfectoq(ue) sacrificio omnes] / ture vino fecerunt deinde coronis inlatis sign[isque unctis --- ex Saturnalibus primis in Saturna]/lia secunda annuum mag(istrum) fecerunt ibique in [tetrastylo discumbentes epulati sunt apud Ti(berium) Iulium] / Candidum prom(agistrum) post epulas riciniatus soleatus c[orona pactili rosacia Ti(berius) Iulius summoto supra carcares ascendit et signum] / quadrigis desultoribus misit praesiden[tibus --- victores palmis et] / [coronis argenteis ornavit] adfuerunt i{s}dem qui supra [---] / [isdem co(n)s(ulibus) XIII K(alendas) Iun(ias)] / in dom[um Ti(beri)] Iuli Candidi Caecilii Si[mplicis promag(istri) apud C(aium) Antium A(ulum) Iulium Quadratum mag(istrum) fratres Arvales convenerunt ad sacrum consummandum] / d[eae] Diae inter cenam [Caecilius Simplex] prom(agister) [--- discumbentes ture vino fecerunt ministran]t[ibu]s pueris patrim[is et matrimis senatorum] fili(i)s i[sdem q(ui) s(upra) et fruges libatas ministrantibus kalatoribus pueri riciniati] / [pra]etextati cum pub[licis ad aram rettulerunt d]einde l]ampadibus incensis tuscanicas contigerunt quas per kalatores domo sua miserunt] / [adfuerunt in collegio idem q(ui) s(upra) hoc anno cenatum] e(st) sportu[lis denariis centenis] / [P(ublio) Coelio Apolli]nar[e L(ucio) Octavio Crasso co(n)s(ulibus) ---] / [in pronao aedis Concordiae habita sollemni precation]e per Q(uintum) [Fulvium Gillonem Bittium Proculum in locum --- L(ucium) Antonium Album] / [ex litteris Imp(eratoris) Caes(aris) divi Nervae f(ilii) Nervae Traiani Aug(usti) Germ(anici) Dac(ici) fratrem Arvalem cooptaverunt et ad sacra vocaverunt] / [ibiq(ue) apertae tabulae signo signatae quod exprimit kaput Augusti(?) in quibus scriptum fuit] / [Imp(erator) Caes(ar) d]i[vi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus) Ger(manicus) Dac(icus) collegi(i)s suis salutem in locum --- collegam nobis mea sententia] / coopto L(ucium) A[ntonium Album adfuerunt in collegio ---] / Cn(aeo) C[ornelio Severo Q(uinto) Valerio Vegeto co(n)s(ulibus) ---] / in luco deae Dia[e piaculum factum ob ferrum inlatum scripturae et scalpturae magister(i) consummati C(ai) Anti porcis agnis struib(us) fertisq(ue) per kalatorem] / et pub[licos fratrum Arvalium] / [isdem co(n)s(ulibus) ---] / [i]n luco d[eae Diae piaculum factum ob ferrum elatum scripturae et scalpturae magisteri consummati C(ai) Anti porcis agnis struib(us) fertisq(ue) per kalatorem] / [et publicos fratr]um [Arvalium
   • CIL VI 222 = CILVI 30719, Roma (Italia): C(aio) Calpurnio Pisone M(arco) Vettio Bolano co(n)s(ulibus) / Q(uinto) Rammio Martiale pr(aefecto) T(ito) Flavio Priamo tr(ibuno) / T(ito) Saenio Clemente |(centurione) aedicula facta cum / Genio a Gresio Facundo b(eneficiario) trib(uni) quam / M(arco) Ceionio Silvano C(aio) Serio Augurino co(n)s(ulibus) / C(aio) Tattio Maximo pr(aefecto) T(ito) Flavio Anterotiano s(ub)pr(aefecto) / Q(uinto) Plotieno Sabino tr(ibuno) coh(ortis) V vig(ulum) / Ti(berius) Claudius Ti(beri) f(ilius) Fab(ia) Messallinus Heracl(ea) |(centurio) coh(ortis) s(upra) s(criptae) / vetustate corruptam adampliavit columnis / purpuriticis valvis aereis marmore et omni / ornamento a novo ex pecunia furfuraria / ) (centuriae) suae fecit volentib(us) manipul(aribus) suis quor(um) / nomina in tab(ula) aer(ea) scripta sunt
   • CIL XII 1840, Vienne (Francia): Anno / [C(ai)] Calpurn(i) Pison[is] / M(arci) Vettii Bolan[i] / co(n)s(ulum) / pontif(ices) ex stipe
   • CIL XIV 3437, Civitella San Paolo (Italia): Iulia Athenais mag(na?) / bonae deae Sevinae fecit / pavimentum et se[de]s et officinam / tecta extendit et tegulas quae / minus erant de suo reposuit et / aram aeneam q(uo)q(uo)v(ersus) s[edi]bus p(edum) CXC / et ferro incluso d(ie?) K(alendis) Iun(iis) / C(aio) Cal[purnio Pis]one [M(arco) Vettio Bola]no co(n)s(ulibus)
   • Vindolanda 186, Vindolanda (Reino Unido): ----] per [---] / [---] m(odios) XXX[---] / [--- Decem]bres per Gracilem / [---] p(ondo) C[---] / [--- Dece]mbres per Gracilem / [---] p(ondo) XXII |(asses) [---] / [---] K(alendas) Ianuarias Gracili clavos / caligares n(umero) C II(asses) / [---K(alendas) I]anuarias per Audacem / salis p(ondo) LXXXV[---]II / [--- K(alendas) I]anua{ui}rias cer[v]ese / metretam |(asses) VIII / [Cal]purnio Pisone Vettio / [B]olano co(n)s(ulibus) / [---Ia]nuarias per [---]a[---]m / [---]c[-]ne I(assem) / [--- Feb]ruuaris per Gracilem / [---]met[--]r[---]s [---]cum I(assem) / [---] Febru{u}ar[i]as per Gracilem / [---]m e[-] porc[---] / [p]er Audacem porcine p(ondo) XI[---] / [--- Id]us Febru{u}arias per Similem / cervese metretam [---] / [---]as per Auda[c]em / [---]m [-----
   • CIL XIV 244, 245, 4531, 4532, 4532a, 4533, 4534, 4535, 4536, 4537, 4538, 4539, 4540, 4542, 4543, 4544, 4546, 5354, 5355 = AE 1917/18, 122 = AE 1922, 94 = AE 1924, 111 = AE 1928, 126 = AE 1933, 30 = AE 1934, 97 = AE 1934, 98 = AE 1934, 99 = AE 1936, 97 = AE 1936, 98 = AE 1936, 99 = AE 1937, 10 = AE 1938, 150 = AE 1939, 52 = AE 1940, 92 = AE 1940, 93 = AE 1945, 33 = AE 1945, 34 = AE 1945, 36 = AE 1945, 37 = AE 1946, 169 = AE 1946, 204 = AE 1949, 23 = AE 1949, 64 = AE 1954, 123 = AE 1949, 23 = AE 1949, 64 = AE 1954, 221 = AE 1954, 222 = AE 1954, 223 = AE 1955, 120 = AE 1956, 32 = AE 1956, 132 = AE 1968, 6 = AE 1975, 130 = AE 1975, 131 = AE 1975, 132 = AE 1978, 60 = AE 1980, 183 = AE 1994, 330 = AE 1997, 256 = AE 1998, 408 = AE 2001, 620 = AE 2005, 305, Ostia Antica (Italia): …..[111] [C(aius) Cal]purnius Piso M(arcus) Vettius Bolanus / [K(alendis) Ma]i(is) T(itus) Avidius Quietus L(ucius) Eggius Marullus / [K(alendis) Sept(embribus)] L(ucius) Octavius Crassus P(ublius) Coelius Apollinaris / [IIvir(i) c(ensoria) p(otestate) q(uinquennales)] C(aius) Nasennius Marcellus III p(atronus) c(oloniae) / [C(aius)] Valerius Iustus II….

Bibliografía

• E. Groag, "G. Calpurnius Piso 66)", RE, vol. III-1, A-2, Stuttgart, 1897, col. 1369.

Cónsul del Imperio romano
Predecesores Marco Peduceo Priscino Servio Cornelio Escipión Salvidieno Orfito 110	con Marco Vetio Bolano 111	Sucesores Trajano (VI) Tito Sextio Cornelio Africano 112

•   Datos: Q12275977