fbpx
Wikipedia

Lenguas iranias occidentales

Los idiomas iranios occidentales son un subgrupo de los idiomas iranios, atestiguados desde los tiempos del persa antiguo (siglo VI a. C.).

Lenguas iranias occidentales
Distribución geográfica Oriente Medio
Países Irán Irán
Irak Irak
Siria Siria
Turquía Turquía
Afganistán Afganistán
 Tayikistán
Georgia Georgia
Osetia del Sur
Azerbaiyán Azerbaiyán
Hablantes ~125 millones
Filiación genética

Indoeuroepo
  Indoirania
    Iranio

      Iranio occidental
Subdivisiones Noroccidental
Suroccidental
Véase también
Idioma - Familias - Clasificación de lenguas

Las dos sub-ramas son:

  • Idiomas iranios noroccidentales
  • Idiomas iranios suroccidentales

La oposición de estos dos grupos de dialectos es evidente ya en los tiempos iranios antiguos, con la oposición entre el persa antiguo y el medo.

Iranio noroccidental

Los idiomas iranios noroccidentales son una rama del grupo idiomático iranio occidental, hablado por alrededor de 40-50 millones de personas en el suroeste de Asia. Se clasifican en 9 grupos, cada uno de ellos con subgrupos, dialectos o idiomas individuales, contabilizándose más de 50 variedades en total.

Un destacado idioma iranio antiguo de este grupo es el medo; un destacado idioma iranio medio en este grupo es el parto.

  • Grupo ormuri-parachi: ormuri, parachi
  • Grupo balochi: Idioma baluchi (incluye: balochí meridional, balochí norteño, balochí oriental), bascardí, Dialecto corosí
  • Grupo iranio central: ardestani, astianí, darí-zoroastra, gazí, junsarí, khur va Biabanak, natanzí, nayiní, sivandí, soí, vafsí.
  • Grupo semnaní: lasguerdí, sanguisarí, semnaní, sorjeí, khalaj.
  • Grupo caspio: gileki, mazandaraní, shahmirzadi.
  • Grupo talise: alvirí-vidarí, estehardím, gozarjaní, harzaní, kabateí, kasalí, karingani, kho'iní], kores-e rostaní, maragueí, razaserdí, rudbarí, sahrudí, takestaní, talisi, alto taromí.
  • Grupo kurdo: Soraní, kurmanyi, feyli-kelhuri.
  • Grupo zaza-goraní: bajelaní, dimli (zazakí), guraní, kirmansekí, shabakí, Sarlí.
  • Sin clasificar: Idioma laki Laki es un idioma de transición entres los idiomas iranios suroccidentales, en particular el idioma luri y los idiomas iranios nor-occidentales como los idiomas kurdos.

Iranio suroccidental

Los idiomas iranios suroccidentales también se llaman el grupo persida son un subgrupo de los idiomas iranios occidentales, e incluyen alrededor de 16 (estima SIL) idiomas y dialectos íntimamente relacionados hablados por muchos pueblos en Asia; esta familia de idiomas es una parte de la familia de idiomas iranios occidentales. Cada subfamilia en esta lista contiene subgrupos e idiomas individuales.

Idioma lurí
Dialectos y variedades persas
  • Persa estándar (basado en la literatura persa clásica)
  • Idioma aimaq
  • Idioma bujarí (Judeo-bujarí)
  • Idioma darvasí
  • Idioma dehvarí
  • Idioma yidí (Judeo-persa)
  • Idioma hazara
  • Idioma judeo-shirazi
  • Persa juzestaní
  • Idioma pahlavaní
Grupo fars
Dialectos y variedades de achomi
Dialectos tatí

Comparación léxica

Los numerales comparados en diversas lenguas iranias occidentales son:[1]

GLOSA Merdionales PROTO-
INDOIRANIO
SUROCCIDENTAL
Persa Fars-lari Luri
Antiguo
persa
Pahlavi Farsi Dari Fārs
(Davānī)
Lari Lori Bakhtiari
'1' aiwa- ēk yek yʌk yak yek̂ yæk *aiwa/
*yak
'2' *duv- do du do do do do *dwa
'3' *çi- se se so se se se *çai
'4' čahar čāhār čɒr ʦâ čâr čâr čar *čaθar
'5' panǰ pænǰ pʌnǰ paːnso panǰ panǰ pænǰ *panǰ
'6' šaš šiš /
šeš
šʌš šiš šiš šiš šæš *šaš
'7' haft hæft hʌft haf aft haft hæft *haft
'8' hašt hæšt hʌšt haš ašt hašt hæšt *hašt
'9' *naw- noh no no noh no *naw-
'10' *daθ- dah dæh dah *daθ-
GLOSA Septentrionales PROTO-
INDOIRANIO
NOROCCIDENTAL
Balochi Caspio Vafsi Kurdo
(kurmanji)
Ormuri-Parachi Semnani Talysh Zaza
Baluchi
merid.
Koroshi Gilaki Maza-
derani
Shahmir-
zadi
Ormuri Parachi Sangasari Semnani Harzani Tolışi Zazaki Hawra-
mani
'1' yʌk yek yek yek æk yey yɛk səh žu yeke i žɛw yæk *yak
'2' do do do do do dɞdɞ diō di du de dy(dy) due *dui
'3' sa se se sɨse r̥i ši še hærɐ here seː hire yære *θria
'4' čɑr čâr čəhɑr čār čɒr čɑr čʰɒɾ ʦār ʦōr čār čɒhɒr čö čʰō čɛħar čuār *čaʷhar
'5' pʌnč panš pənǰ panǰ pɐnǰ peǰ penǰ pẽːʣ pōnʦ pænǰ pɐnǰ pinǰ pænǰ panǰ pænǰ *panǰ
'6' šʌš šeš šiš šeš šeš šiš šɛš šəh xi šæš šɐš šoš šæš šɛš šɪš *šaš
'7' hʌft haft haf(t) haft hɐft hæf(d) ħɛft hōt hæft hɐšt hoft hɑft ħɛwt ħæwt *haft
'8' hʌšt hašt haš(t) hašt hašt hæš(d) ħɛyʃt hãːʃt ʔošft hæšt hašt hæšt hæšt ħɛšt ħæšt *hašt
'9' no no no(h) no no nɛhɛ nəh nov næv nɛw no *naw
'10' da da(h) da dæ(h) dɛhɛ dɜs dōs dæs dɐs doh dɛs *das

Véase también

Referencias

  1. Iranian Numerals (E. Chan) el 12 de febrero de 2012 en Wayback Machine.

Bibliografía

  • Compendium Linguarum Iranicarum, ed. Schmitt (1989), p. 99.

Enlaces externos

  • en
  •   Datos: Q129850

lenguas, iranias, occidentales, idiomas, iranios, occidentales, subgrupo, idiomas, iranios, atestiguados, desde, tiempos, persa, antiguo, siglo, distribución, geográficaoriente, mediopaísesirán, iránirak, iraksiria, siriaturquía, turquíaafganistán, afganistán,. Los idiomas iranios occidentales son un subgrupo de los idiomas iranios atestiguados desde los tiempos del persa antiguo siglo VI a C Lenguas iranias occidentalesDistribucion geograficaOriente MedioPaisesIran IranIrak IrakSiria SiriaTurquia TurquiaAfganistan Afganistan TayikistanGeorgia Georgia Osetia del SurAzerbaiyan AzerbaiyanHablantes 125 millonesFiliacion geneticaIndoeuroepo Indoirania Iranio Iranio occidentalSubdivisionesNoroccidentalSuroccidentalVease tambienIdioma Familias Clasificacion de lenguas editar datos en Wikidata Las dos sub ramas son Idiomas iranios noroccidentales Idiomas iranios suroccidentalesLa oposicion de estos dos grupos de dialectos es evidente ya en los tiempos iranios antiguos con la oposicion entre el persa antiguo y el medo Indice 1 Iranio noroccidental 2 Iranio suroccidental 3 Comparacion lexica 4 Vease tambien 5 Referencias 5 1 Bibliografia 5 2 Enlaces externosIranio noroccidental EditarLos idiomas iranios noroccidentales son una rama del grupo idiomatico iranio occidental hablado por alrededor de 40 50 millones de personas en el suroeste de Asia Se clasifican en 9 grupos cada uno de ellos con subgrupos dialectos o idiomas individuales contabilizandose mas de 50 variedades en total Un destacado idioma iranio antiguo de este grupo es el medo un destacado idioma iranio medio en este grupo es el parto Grupo ormuri parachi ormuri parachi Grupo balochi Idioma baluchi incluye balochi meridional balochi norteno balochi oriental bascardi Dialecto corosi Grupo iranio central ardestani astiani dari zoroastra gazi junsari khur va Biabanak natanzi nayini sivandi soi vafsi Grupo semnani lasguerdi sanguisari semnani sorjei khalaj Grupo caspio gileki mazandarani shahmirzadi Grupo talise alviri vidari estehardim gozarjani harzani kabatei kasali karingani kho ini kores e rostani maraguei razaserdi rudbari sahrudi takestani talisi alto taromi Grupo kurdo Sorani kurmanyi feyli kelhuri Grupo zaza gorani bajelani dimli zazaki gurani kirmanseki shabaki Sarli Sin clasificar Idioma laki Laki es un idioma de transicion entres los idiomas iranios suroccidentales en particular el idioma luri y los idiomas iranios nor occidentales como los idiomas kurdos Iranio suroccidental EditarLos idiomas iranios suroccidentales tambien se llaman el grupo persida son un subgrupo de los idiomas iranios occidentales e incluyen alrededor de 16 estima SIL idiomas y dialectos intimamente relacionados hablados por muchos pueblos en Asia esta familia de idiomas es una parte de la familia de idiomas iranios occidentales Cada subfamilia en esta lista contiene subgrupos e idiomas individuales Idioma luriDialectos y variedades persasPersa estandar basado en la literatura persa clasica Persa irani Dari Tayiko Idioma aimaq Idioma bujari Judeo bujari Idioma darvasi Idioma dehvari Idioma yidi Judeo persa Idioma hazara Idioma judeo shirazi Persa juzestani Idioma pahlavaniGrupo farsDialecto abduyi Dialecto davani Dialecto kazeruni antiguoDialectos y variedades de achomiidioma achomi Cumzari bashkardi Judeo shirazi bandariDialectos tatiIdioma judeotati tati tati musulman Comparacion lexica EditarLos numerales comparados en diversas lenguas iranias occidentales son 1 GLOSA Merdionales PROTO INDOIRANIOSUROCCIDENTALPersa Fars lari LuriAntiguopersa Pahlavi Farsi Dari Fars Davani Lari Lori Bakhtiari 1 aiwa ek yek yʌk ya yak yek yaek aiwa yak 2 duv dō do du do do do do dwa 3 ci se se se so se se se cai 4 cahar cahar cɒr ʦa car car car ca8ar 5 panǰ paenǰ pʌnǰ paːnso panǰ panǰ paenǰ panǰ 6 sas sis ses sʌs sis sis sis saes sas 7 haft haeft hʌft haf aft haft haeft haft 8 hast haest hʌst has ast hast haest hast 9 naw nō noh no no nō noh no naw 10 da8 dah daeh dʌ da da dah dae da8 GLOSA Septentrionales PROTO INDOIRANIONOROCCIDENTALBalochi Caspio Vafsi Kurdo kurmanji Ormuri Parachi Semnani Talysh ZazaBaluchimerid Koroshi Gilaki Maza derani Shahmir zadi Ormuri Parachi Sangasari Semnani Harzani Tolisi Zazaki Hawra mani 1 yʌk yek yek yek aek yey yɛk seh zu yeke iɐ i iː zɛw yaek yak 2 do do do do do do dɞdɞ diō di du dɵ de dɨ dy dy due dui 3 sae sa se se so sɛ sɨse r i si se haerɐ here seː hire yaere 8ria 4 cɑr car cehɑr car cɒr cɑr cʰɒɾ ʦar ʦōr car cɒhɒr co cʰō cɛħar cuar caʷhar 5 pʌnc pans penǰ panǰ pɐnǰ peǰ penǰ pẽːʣ pōnʦ paenǰ pɐnǰ pinǰ paenǰ panǰ paenǰ panǰ 6 sʌs ses sis ses ses sis sɛs seh xi saes sɐs sos saes sɛs sɪs sas 7 hʌft haft haf t haft hɐft haef d ħɛft wō hōt haeft hɐst hoft hɑft ħɛwt ħaewt haft 8 hʌst hast has t hast hast haes d ħɛyʃt haːʃt ʔosft haest hast haest haest ħɛst ħaest hast 9 no no no h no nɐ no nɛhɛ neh nō nae nɐ nov naev nɛw no naw 10 dɑ da da h da dɐ dae h dɛhɛ dɜs dōs daes dɐs doh dae dɛs dae dasVease tambien EditarAnexo Lenguas iranias Idiomas iranios orientales Referencias Editar Iranian Numerals E Chan Archivado el 12 de febrero de 2012 en Wayback Machine Bibliografia Editar Compendium Linguarum Iranicarum ed Schmitt 1989 p 99 Enlaces externos Editar Lenguas iranias en LINGVAE IMPERII Datos Q129850 Obtenido de https es wikipedia org w index php title Lenguas iranias occidentales amp oldid 137123134, wikipedia, wiki, leyendo, leer, libro, biblioteca,

español

, española, descargar, gratis, descargar gratis, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, imagen, música, canción, película, libro, juego, juegos