fbpx
Wikipedia

Idioma sudovio

El sudovio (también llamado yatvingio o yotvingio) es una lengua muerta del grupo báltico occidental de las lenguas indoeuropeas. Estaría estrechamente emparentado con el antiguo prusiano, y se hablaba al suroeste del río Nemunas, en lo que actualmente es Lituania, al este de Galindia y al norte de Yotvingia, y también la empleaban algunos exilados en Prusia oriental.

Sudovio, yatvingio
sūdaviskas
Hablado en Yotvingia y Sūduva
actualmente:
 Lituania
 Polonia
 Bielorrusia
Región Báltico
Hablantes extinto (s. XVII)
Familia

Indoeuropea
 Báltica
  Báltica occidental

   Sudovio
Escritura Latino
Códigos
ISO 639-3 xsv

Historia

 
Distribución de los pueblos bálticos hacia el año 1200 (las fronteras son sólo aproximadas).

Sudovia y la vecina Galindia eran dos naciones bálticas mencionadas ya por el geógrafo griego Ptolomeo en el siglo II d. C. como Galindai (Γαλίνδαι) y Soudinoi (Σουδινοί). Aunque el sudovio y el yotvingio eran originalmente dos dialectos diferentes del la misma lengua, el sudovio y el yotvingio dieron lugar a una variedad común estandarizada en el siglo X, cuando las dos naciones crearon una federación que incluía también a los dainavios (denowe). Pedro de Dusburg, en su crónica del siglo XIV, Chronicon Terrae Prussiae, se refiere a Sudovia y llama a su habitantes Sudovites.

Después de que la región fuera conquistada por los caballeros teutónicos, la lengua fue desplazada y la población fue absorbida por poblaciones que hablaban bajo alemán, además de por lituanos y eslavos.

Descripción lingüística

El sudovio era muy similar, de hecho mutuamente inteligible, con el antiguo prusiano, tal como se afirma en la introducción del primer catecismo en antiguo prusiano (imprimido en Königsberg, en 1545), siendo el primer libro en una lengua báltica):

Die Sudawen aber wiewol ihre rede etwas nyderiger wissen sich doch inn diese preüßnische sprach : wie sie alhie im Catechismo gedruckt ist auch wol zuschicken und vernemen alle wort («Pero los sudovios, aunque su habla es ligeramente más grave, entienden esta lengua prusiana, como ha sido escrita en el catecismo, y expresan bien ellos mismos y comprenden cada palabra»).

Además hay documentadas algunas frases en sudovio en "Warhafftige Beschreibung der Sudawen auff Samland sambt ihren Bock heyligen und Ceremonien" ('Descripción auténtica de los sudvios de la [península de Sambia]], junto con sus santificaciones de cabras y ceremonias') escrito a mediados del siglo XVI por Hieronymus Meletius:

Beigeite beygeyte peckolle.
Kails naussen gnigethe.
Kails poskails ains par antres.
Kellewesze perioth, Kellewesze perioth.
Ocho Moy myle schwante Panike.

John Poliander escribió en 1535 sobre los sudovios que vivían cerca de Königsberg, en Prusia, mientras hablaba de la producción de ámbar, que en treinta y dos aldeas se usaba el habla de los sudinos en una franja de tierra de seis a siete millas del extremo de Samland que lleva el nombre de Sudavia. Hablaban su propia lengua, que es cercana al antiguo prusiano. Usaban el término gentaras para el ámbar y no el término samlandés (o prusiano antiguo). Gracias a este autor se sabe que los sudovios vivían separados de los samlandeses, y que los matrimonios se celebraban dentro del propio grupo y no se permitía el matrimonio mixto con la población prusiana vecina «aunque se suplicara». Al parecer mantenían obstinadamente sus tradiciones, y llevaban anillos en los dedos y en las orejas con campanillas de bronce y cinturones plateados. No importaban nada de fuera, y todo lo producían sus artesanos locales. Christoph Hartknoch informó que en 1684 todavía vivían allí sudovios.

La Constit. Synod. Evangel. de 1530 contiene la siguiente lista de deidades que todavía son adoradas por los sudovios de Samland:

"Occopirmus, Sualxtix, Ausschauts, Autrympus, Potrympus, Bardoayts, Piluuytis, Parcunas, Pecols,..."
(Hastings, p. 488)

También algunos topónimos del noreste de Polonia, el noroeste de Bielorrusia y Lituania preservan palabras del sudavio. Se conoce que el sudavio fue influido por el gótico así como por el antiguo prusiano.

Gramática

El sudovio tiene seis casos gramaticales: nominativo, vocativo, acusativo, genitivo, dativo y locativo y además tiene una morfología verbal compleja con varios modos gramaticales. Fue una variedad fronteriza del antiguo báltico, que mantenía varias características arcaicas que se habían perdido en el grupo báltico medio.

Véase también

Referencias

Artículos

  • Marija Gimbutas, The Balts. London : Thames and Hudson, Ancient peoples and places 33, 1963.
  • Peter von Dusburg, Chronicon Terrae Prussiae, in Scriptores rerum Prussicarum (ed. Max Toeppen). Leipzig: Hirzel, 1861
  • J. Endzelīns, Senprūšu valoda. – Gr. Darbu izlase, IV sēj., 2. daļa, Rīga, 1982. 9.-351. lpp.
  • V. Mažiulis, Prūsų kalbos paminklai, Vilnius, t. I 1966, t. II 1981.
  • W. R. Schmalstieg, An Old Prussian Grammar, University Park and London, 1974.
  • W. R. Schmalstieg, Studies in Old Prussian, University Park and London, 1976.
  • V. Toporov, Prusskij jazyk: Slovar', A – L, Moskva, 1975–1990.
  • V. Mažiulis, Prūsų kalbos etimologijos žodynas, Vilnius, t. I-IV, 1988–1997.
  • Schmalstieg, W. R., Armenian and Jatvingian mard: A Shared Lexical Item, Annual of Armenian Linguistics Vol. VII, 1986
  • Eckert, R., An exact correlation to apr. Kellewesze in the Russian Church Slavonic, Linguistica Baltica, 1, 1992, p179–82
  • Savukynas, B., Del M Rudnickio Galandos, Priegliaus ir Sūduvos etimologinių aiskinimų, Lietuvių kalbotyras klausimai, 6, 1963, pp 320–325
  • Witczak, K. T., Traces of Dual Forms in Old Prussian and Jatvingian in Wojciech Smoczyński and Axel Holvoet, eds, Colloquium Rruthenicum primum, 1992, pp 93–98
  • Archäologie der UDSSR: Die Finno-Ugrier und die Balten im Mittelalter, Teil II, Balten, S. 411-419, Moskau 1987
  • Gerullis, G., Zur Sprache der Sudauer-Jadwinger, in Festschrift A. Bezzenberger, Göttingen 1927
  • Lepa, Gerhard (Hrsg): Die Sudauer, in Tolkemita-Texte Nr. 55, Dieburg 1998
  • Lepa, G., Gedanken über die Prußen und ihre Lieder, in Tolkemita-Texte „25 Lieder der Sudauer“ Nr. 56, Dieburg 1999
  • Salemke, G., Lagepläne der Wallburganlagen von der ehemaligen Provinz Ostpreußen, Gütersloh, 2005, Karten 19/ 7 – 19/ 13
  • Tettau, v.: Volkssagen Ostpreußens, Litthauens und Westpreußens, Berlín 1837, S.10
  • Žilevičius, J. Grundzüge der kleinlitauischen Volksmusik, in Tolkemita-Texte „25 Lieder der Sudauer“ Nr. 56, Dieburg 1999
  • Toporov,V., ИНДОЕВРОПЕЙСКИЕ ЯЗЫКИ [Indo-European languages] Лингвистический энциклопедический словарь.[Linguistic encyclopedic dictionary] Moskva, 1990, pp 186–189
  • Illič-Svityč V., Imennaja akcentuacija v baltijskom i slavjanskom. Moskva: SSSR. 1963
  • Illič-Svityč V., Sledy isčeznuvšych baltijskich akcentuacionnych sistem. Slavjanskaja i baltijskaja akcentologija. Moskva: Nauka. 1964. pp 18–26.
  • Vytautas J. Mažiulis. "Baltic languages". Britannica Online Encyclopedia.
  • Henning, E., De rebus Jazygum sive Jazuin-gorum, Regiomonti, 1812
  • Sjoegren, A., Ueber die Wohnsitz Verhaeltnisse und der Jatwaeger, St. Petersburg, 1859
  • Sembrzycki, J., Die Nord-und Westgebiete the Jadwinger und deren Grenzen, Altpreussischeme Monatschrift, XXVIII, 1891, pp. 76–89
  • Matthews, W.K., Medieval Baltic Tribes, The American Slavic and East European Review, Vol. 8, No. 2, Apr., 1949 pp 126–136.
  • Białuński, Grzegorz, Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn, 1999.
  • Nalepa, Jerzy, Jaćwięgowie – nazwa i lokalizacja, Białystok, 1964.
  • Nalepa, Jerzy, Z badań nad jaćwieskimi relikatami onomastycznymi Połeksza, Studia linguistica slavica baltica K.-O. Falk, Lund 1966, S. 185-202.
  • Nalepa, Jerzy, Połekszanie (Pollexiani) – Plemię Jaćwięskie u północno-wschodnich granic Polski, Rocznik Białostocki, t. VII: 1966, Warszawa 1967, s. 7-33.

Bibliografía

  • Kapović, Mate (2008), Uvod u indoeuropsku lingvistiku (en croata), Zagreb: Matica hrvatska, pp. 96-97, ISBN 978-953-150-847-6 .
  • Catechiſmus jn Peűßniſcher ſprach, Königsberg, Hans Weinreich, 1545, p. 3
  • Hartknoch, C., Altes und Neues Preussen. Frankfurt, Königsberg, 1684
  • Būga, K., Kalba ir senovė, I, Vilnius, 1922, p. 78
  • Būga, K., Lietuvių kalbos žodynas, I, Vilnius, 1924, p. LXXV
  • Kazlauskas J., 1968, Lietuvių Kalbos Istorinė Gramatika [Historical Grammar of Lithuanian], Vilnius, 1968, p 285
  • Salys, A, Sūduviai [including Sūdovian language], Sūduvių Kampas. Liet. Enciklopedija, XXIX, Boston, USA, 1963, pp 114–126
  • Schmalstieg, W. R., Studies in Old Prussian, (1976) University Park and London, pp 17–23, 91-93, ISBN 0-271-01231-5
  • Mažiulis, V., Prūsų kalbos paminklai, t. II (1981) Vilnius, pp 62–64, 67-68.
  • Mažiulis, V., Prūsų kalbos etimologijos žodynas,t. IV, (1997) Vilnius, pp 166–167, ISBN 5-420-01406-8
  • Vidugiris, A., Zietelos Šnektos žodynas [A Dictionary of the Subdialect of Zietela.], Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 1998
  • Vidugiris, A., Mikulėnienė, D, ZIETELOS ŠNEKTOS TEKSTAI. I dalis [Texts of the Zietela Subdialect. Part I], Vilnius, 2005, ISBN 9986-668-73-5 (1 dalis), ISBN 9986-668-74-3 (2 dalys)
  • Mikuleniene, D., Concerning the Influence of the Western Balts on the Accentuation System of Western Lithuanian Dialects, Acta Baltico-Slavica, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, 2006, vol: 30, pp 89–96
  • Naktinienė, G., Paulauskienė,A., Vitkauskas, V., Druskininkų tarmės žodynas, Vilnius 1988
  • Zinkevičius, Z., Lietuvių kalbos dialektologija, Vilnius 1994
  • Z. Zinkevičius. Lietuvių dialektologija, Vilnius 1966
  • Zinkevičius, Z, The History of the Lithuanian Language (1996) Vilnius: Mokslas pp 50–53 ISBN 5-420-01363-0
  • Zinkevičius Z. Lenkų-jotvingių žodynėlis? – Rinktiniai straipsniai. T. I. Vilnius, 2002. P. 30–60.
  • Zinkevičius Z. Nauja apie jotvingių kalbą – Rinktiniai straipsniai. T. I. Vilnius, 2002. P. 61–66.
  • Gimbutas, Marija, The Balts, (1963) London : Thames and Hudson, pp 19, 22-23, 83, 112, 126, 139, 141, 147, 159.
  • Gerullis, G., Zur Sprache der Sudauer-Jotwinger. Festschrift Bezzen-berger, 1921, p. 44
  • Hastings, J., Encyclopaedia of Religion and Ethics: Volume IX, New York: Charles Scribner's Sons, 1917, pp 488

Enlaces externos

 
Prueba Wikipedia en Idioma sudovio en la Incubadora de Wikimedia
  • Chronicon Terrae Prussiae, Peter von Dusburg


  •   Datos: Q35603

idioma, sudovio, sudovio, también, llamado, yatvingio, yotvingio, lengua, muerta, grupo, báltico, occidental, lenguas, indoeuropeas, estaría, estrechamente, emparentado, antiguo, prusiano, hablaba, suroeste, río, nemunas, actualmente, lituania, este, galindia,. El sudovio tambien llamado yatvingio o yotvingio es una lengua muerta del grupo baltico occidental de las lenguas indoeuropeas Estaria estrechamente emparentado con el antiguo prusiano y se hablaba al suroeste del rio Nemunas en lo que actualmente es Lituania al este de Galindia y al norte de Yotvingia y tambien la empleaban algunos exilados en Prusia oriental Sudovio yatvingiosudaviskasHablado enYotvingia y Suduvaactualmente Lituania Polonia BielorrusiaRegionBalticoHablantesextinto s XVII FamiliaIndoeuropea Baltica Baltica occidental SudovioEscrituraLatinoCodigosISO 639 3xsv editar datos en Wikidata Indice 1 Historia 2 Descripcion linguistica 2 1 Gramatica 3 Vease tambien 4 Referencias 4 1 Articulos 4 2 Bibliografia 4 3 Enlaces externosHistoria Editar Distribucion de los pueblos balticos hacia el ano 1200 las fronteras son solo aproximadas Sudovia y la vecina Galindia eran dos naciones balticas mencionadas ya por el geografo griego Ptolomeo en el siglo II d C como Galindai Galindai y Soudinoi Soydinoi Aunque el sudovio y el yotvingio eran originalmente dos dialectos diferentes del la misma lengua el sudovio y el yotvingio dieron lugar a una variedad comun estandarizada en el siglo X cuando las dos naciones crearon una federacion que incluia tambien a los dainavios denowe Pedro de Dusburg en su cronica del siglo XIV Chronicon Terrae Prussiae se refiere a Sudovia y llama a su habitantes Sudovites Despues de que la region fuera conquistada por los caballeros teutonicos la lengua fue desplazada y la poblacion fue absorbida por poblaciones que hablaban bajo aleman ademas de por lituanos y eslavos Descripcion linguistica EditarEl sudovio era muy similar de hecho mutuamente inteligible con el antiguo prusiano tal como se afirma en la introduccion del primer catecismo en antiguo prusiano imprimido en Konigsberg en 1545 siendo el primer libro en una lengua baltica Die Sudawen aber wiewol ihre rede etwas nyderiger wissen sich doch inn diese preussnische sprach wie sie alhie im Catechismo gedruckt ist auch wol zuschicken und vernemen alle wort Pero los sudovios aunque su habla es ligeramente mas grave entienden esta lengua prusiana como ha sido escrita en el catecismo y expresan bien ellos mismos y comprenden cada palabra Ademas hay documentadas algunas frases en sudovio en Warhafftige Beschreibung der Sudawen auff Samland sambt ihren Bock heyligen und Ceremonien Descripcion autentica de los sudvios de la peninsula de Sambia junto con sus santificaciones de cabras y ceremonias escrito a mediados del siglo XVI por Hieronymus Meletius Beigeite beygeyte peckolle Kails naussen gnigethe Kails poskails ains par antres Kellewesze perioth Kellewesze perioth Ocho Moy myle schwante Panike John Poliander escribio en 1535 sobre los sudovios que vivian cerca de Konigsberg en Prusia mientras hablaba de la produccion de ambar que en treinta y dos aldeas se usaba el habla de los sudinos en una franja de tierra de seis a siete millas del extremo de Samland que lleva el nombre de Sudavia Hablaban su propia lengua que es cercana al antiguo prusiano Usaban el termino gentaras para el ambar y no el termino samlandes o prusiano antiguo Gracias a este autor se sabe que los sudovios vivian separados de los samlandeses y que los matrimonios se celebraban dentro del propio grupo y no se permitia el matrimonio mixto con la poblacion prusiana vecina aunque se suplicara Al parecer mantenian obstinadamente sus tradiciones y llevaban anillos en los dedos y en las orejas con campanillas de bronce y cinturones plateados No importaban nada de fuera y todo lo producian sus artesanos locales Christoph Hartknoch informo que en 1684 todavia vivian alli sudovios La Constit Synod Evangel de 1530 contiene la siguiente lista de deidades que todavia son adoradas por los sudovios de Samland Occopirmus Sualxtix Ausschauts Autrympus Potrympus Bardoayts Piluuytis Parcunas Pecols Hastings p 488 Tambien algunos toponimos del noreste de Polonia el noroeste de Bielorrusia y Lituania preservan palabras del sudavio Se conoce que el sudavio fue influido por el gotico asi como por el antiguo prusiano Gramatica Editar El sudovio tiene seis casos gramaticales nominativo vocativo acusativo genitivo dativo y locativo y ademas tiene una morfologia verbal compleja con varios modos gramaticales Fue una variedad fronteriza del antiguo baltico que mantenia varias caracteristicas arcaicas que se habian perdido en el grupo baltico medio Vease tambien EditarYotvingios SudoviosReferencias EditarArticulos Editar Marija Gimbutas The Balts London Thames and Hudson Ancient peoples and places 33 1963 Peter von Dusburg Chronicon Terrae Prussiae in Scriptores rerum Prussicarum ed Max Toeppen Leipzig Hirzel 1861 J Endzelins Senprusu valoda Gr Darbu izlase IV sej 2 dala Riga 1982 9 351 lpp V Maziulis Prusu kalbos paminklai Vilnius t I 1966 t II 1981 W R Schmalstieg An Old Prussian Grammar University Park and London 1974 W R Schmalstieg Studies in Old Prussian University Park and London 1976 V Toporov Prusskij jazyk Slovar A L Moskva 1975 1990 V Maziulis Prusu kalbos etimologijos zodynas Vilnius t I IV 1988 1997 Schmalstieg W R Armenian and Jatvingian mard A Shared Lexical Item Annual of Armenian Linguistics Vol VII 1986 Eckert R An exact correlation to apr Kellewesze in the Russian Church Slavonic Linguistica Baltica 1 1992 p179 82 Savukynas B Del M Rudnickio Galandos Priegliaus ir Suduvos etimologiniu aiskinimu Lietuviu kalbotyras klausimai 6 1963 pp 320 325 Witczak K T Traces of Dual Forms in Old Prussian and Jatvingian in Wojciech Smoczynski and Axel Holvoet eds Colloquium Rruthenicum primum 1992 pp 93 98 Archaologie der UDSSR Die Finno Ugrier und die Balten im Mittelalter Teil II Balten S 411 419 Moskau 1987 Gerullis G Zur Sprache der Sudauer Jadwinger in Festschrift A Bezzenberger Gottingen 1927 Lepa Gerhard Hrsg Die Sudauer in Tolkemita Texte Nr 55 Dieburg 1998 Lepa G Gedanken uber die Prussen und ihre Lieder in Tolkemita Texte 25 Lieder der Sudauer Nr 56 Dieburg 1999 Salemke G Lageplane der Wallburganlagen von der ehemaligen Provinz Ostpreussen Gutersloh 2005 Karten 19 7 19 13 Tettau v Volkssagen Ostpreussens Litthauens und Westpreussens Berlin 1837 S 10 Zilevicius J Grundzuge der kleinlitauischen Volksmusik in Tolkemita Texte 25 Lieder der Sudauer Nr 56 Dieburg 1999 Toporov V INDOEVROPEJSKIE YaZYKI Indo European languages Lingvisticheskij enciklopedicheskij slovar Linguistic encyclopedic dictionary Moskva 1990 pp 186 189 Illic Svityc V Imennaja akcentuacija v baltijskom i slavjanskom Moskva SSSR 1963 Illic Svityc V Sledy isceznuvsych baltijskich akcentuacionnych sistem Slavjanskaja i baltijskaja akcentologija Moskva Nauka 1964 pp 18 26 Vytautas J Maziulis Baltic languages Britannica Online Encyclopedia Henning E De rebus Jazygum sive Jazuin gorum Regiomonti 1812 Sjoegren A Ueber die Wohnsitz Verhaeltnisse und der Jatwaeger St Petersburg 1859 Sembrzycki J Die Nord und Westgebiete the Jadwinger und deren Grenzen Altpreussischeme Monatschrift XXVIII 1891 pp 76 89 Matthews W K Medieval Baltic Tribes The American Slavic and East European Review Vol 8 No 2 Apr 1949 pp 126 136 Bialunski Grzegorz Studia z dziejow plemion pruskich i jacwieskich Olsztyn 1999 Nalepa Jerzy Jacwiegowie nazwa i lokalizacja Bialystok 1964 Nalepa Jerzy Z badan nad jacwieskimi relikatami onomastycznymi Poleksza Studia linguistica slavica baltica K O Falk Lund 1966 S 185 202 Nalepa Jerzy Polekszanie Pollexiani Plemie Jacwieskie u polnocno wschodnich granic Polski Rocznik Bialostocki t VII 1966 Warszawa 1967 s 7 33 Bibliografia Editar Kapovic Mate 2008 Uvod u indoeuropsku lingvistiku en croata Zagreb Matica hrvatska pp 96 97 ISBN 978 953 150 847 6 Catechiſmus jn Peussniſcher ſprach Konigsberg Hans Weinreich 1545 p 3 Hartknoch C Altes und Neues Preussen Frankfurt Konigsberg 1684 Buga K Kalba ir senove I Vilnius 1922 p 78 Buga K Lietuviu kalbos zodynas I Vilnius 1924 p LXXV Kazlauskas J 1968 Lietuviu Kalbos Istorine Gramatika Historical Grammar of Lithuanian Vilnius 1968 p 285 Salys A Suduviai including Sudovian language Suduviu Kampas Liet Enciklopedija XXIX Boston USA 1963 pp 114 126 Schmalstieg W R Studies in Old Prussian 1976 University Park and London pp 17 23 91 93 ISBN 0 271 01231 5 Maziulis V Prusu kalbos paminklai t II 1981 Vilnius pp 62 64 67 68 Maziulis V Prusu kalbos etimologijos zodynas t IV 1997 Vilnius pp 166 167 ISBN 5 420 01406 8 Vidugiris A Zietelos Snektos zodynas A Dictionary of the Subdialect of Zietela Vilnius Mokslo ir enciklopediju leidybos institutas 1998 Vidugiris A Mikuleniene D ZIETELOS SNEKTOS TEKSTAI I dalis Texts of the Zietela Subdialect Part I Vilnius 2005 ISBN 9986 668 73 5 1 dalis ISBN 9986 668 74 3 2 dalys Mikuleniene D Concerning the Influence of the Western Balts on the Accentuation System of Western Lithuanian Dialects Acta Baltico Slavica Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk 2006 vol 30 pp 89 96 Naktiniene G Paulauskiene A Vitkauskas V Druskininku tarmes zodynas Vilnius 1988 Zinkevicius Z Lietuviu kalbos dialektologija Vilnius 1994 Z Zinkevicius Lietuviu dialektologija Vilnius 1966 Zinkevicius Z The History of the Lithuanian Language 1996 Vilnius Mokslas pp 50 53 ISBN 5 420 01363 0 Zinkevicius Z Lenku jotvingiu zodynelis Rinktiniai straipsniai T I Vilnius 2002 P 30 60 Zinkevicius Z Nauja apie jotvingiu kalba Rinktiniai straipsniai T I Vilnius 2002 P 61 66 Gimbutas Marija The Balts 1963 London Thames and Hudson pp 19 22 23 83 112 126 139 141 147 159 Gerullis G Zur Sprache der Sudauer Jotwinger Festschrift Bezzen berger 1921 p 44 Hastings J Encyclopaedia of Religion and Ethics Volume IX New York Charles Scribner s Sons 1917 pp 488Enlaces externos Editar Prueba Wikipedia en Idioma sudovio en la Incubadora de Wikimedia M Gimbutas book on the Balts with maps Chronicon Terrae Prussiae Peter von Dusburg Datos Q35603Obtenido de https es wikipedia org w index php title Idioma sudovio amp oldid 128636751, wikipedia, wiki, leyendo, leer, libro, biblioteca,

español

, española, descargar, gratis, descargar gratis, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, imagen, música, canción, película, libro, juego, juegos